Nummer 2024 / 9

A.A. van Elburg

Anorexia nervosa werd een aantal eeuwen geleden voor het eerst beschreven bij vrouwen. Vrouwen uit de betere klassen, getuige patiënten zoals keizerin Sissi van Oostenrijk en prinses Victoria van Zweden. De overtuiging dat anorexia nervosa samenhi...

Wetenschapsnieuws

Benzodiazepines: onderzoek naar risico’s in omvangrijke databestanden

C.F.M. van Hooijdonk

Benzodiazepinegebruik bij hoogrisicogroepen voor psychose

Afgelopen februari lichtten we in de wetenschapsnieuwsrubriek een artikel uit van Raballo en collega’s. Zij vonden dat personen met een klinisch hoog risico op psychose een 1,6 keer zo hoo...

Commentaar

Kennis over radicalisering relevant voor de ggz

B. Sizoo

Van Dam en collega’s pleiten voor meer aandacht binnen het domein van de psychiatrie voor de problematiek van radicalisering, extremisme en terrorisme.1 Zij doen dat door aan de hand van zes stoornissen de ontvankelijkheid voor radicalisering en e...

Commentaar

Het verkennend gesprek verkend

Ph. Delespaul

In navolging op het pionierswerk van de Herstelacademie van Noord-Holland-Noord rond de herstelgerichte intake is het verkennend gesprek (VkG) binnen de mentale gezondheidscentra bij GGz Breburg een doorontwikkeling. Dat het gepaard gaat met onde...

Het verkennend gesprek: actieonderzoek naar het perspectief van zorgvragers

A. Hoekstra, E. Buurman, E. Mahieu, A. van Den Broek, G. Gribling, I. Bongers, L. Heijne, M. Verhaeren, M. Metz

De Nederlandse geestelijke gezondheidszorg (ggz) staat onder druk door groeiende zorgkosten, een toenemende hulpvraag groter dan het beschikbare aanbod en schaarste aan deskundig personeel.1,2 Hierdoor kampt de ggz met lange wachtlijsten. In 2023 ...

Barrières en faciliterende factoren bij het zoeken van mentale hulp voor jongeren in Suriname

R.N.A. Madaran, S.M.J. Leijdesdorff, V.J.F. Lumsden, R.M.C. Klaassen

Er bestaat in de adolescentiefase, waarin meer dan de helft van alle mentale stoornissen begint, een zogenaamde ‘treatment gap’. Hiermee wordt bedoeld: een negatieve balans in de behoefte aan mentale hulp tegenover het werkelijk ontvangen van deze...

Het opendeurenbeleid in Oslo: zowel het beginpunt als het slotakkoord

K.H. Westen, E. de Bruijn, E. Velthorst, H. Kroon, Ph. Delespaul

Het terugdringen van dwang (gedwongen opname, zorg of vrijheidsbeperkende maatregelen) en drang (beïnvloeden van keuzevrijheid) is een gedeelde ambitie in de Nederlandse en internationale geestelijke gezondheidszorg (ggz).1-4 Dat men daar zeer wis...

Het offlabel voorschrijven van psychofarmaca in dertien forensische poliklinieken

D.H.M. Lefrandt, J.C. Hutten, E.A. Maas, J.E. van Horn, M.J. Eisenberg, N.J.L. Buitelaar

In Nederland zijn er twee procedures om een geneesmiddel geregistreerd te krijgen. Bij de nationale procedure beoordeelt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) de aanvraag en de registratie. Bij de centrale procedure ontvangt het Eur...

Het syndroom van De Clérambault en grensoverschrijdend gedrag in de spreekkamer

R.S. van de Lande, J.K. Tijdink

Het syndroom van De Clérambault (SC), regelmatig erotomanie genoemd, werd in 1921 voor het eerst beschreven door de Franse psychiater Gaëtan Gatian de Clérambault. Dit syndroom wordt gekenmerkt door de waan van een persoon (subject) dat een ander ...

Overzichtsartikel

Geen respons bij herstarten zelfde middel: tachyfylaxie bij psychofarmaca

W. Pörtzgen, N.M. Batelaan, A. van Bergen, C.H. Vinkers, A.J.L.M. van Balkom

Bij psychiatrische aandoeningen komen recidieven na staken van medicatie veelvuldig voor. Als patiënten na afbouwen van psychofarmaca een recidief van de indexaandoening doormaken, is opnieuw medicamenteus behandelen vaak geïndiceerd. Er wordt vaa...

Essay

De professionaliteit van de psychiater: de blik naar binnen én naar buiten

D.W. Strijbos

Psychiaters worden in Nederland competentiegericht opgeleid en zijn vooral bekend met een opvatting van medische professionaliteit die gericht is op kennis, houding en gedrag van de individuele psychiater. Dit is slechts één aspect van medische pr...

Essay

De dynamiek tussen psychiatrische stoornissen, radicalisering en extremisme; kwetsbaarheden en risicomanagement

A. van Dam, S. van den Hoogen, A. Nanninga, H. Koppelaar, L. Gommers

Radicalisering is een proces waarbij een persoon steeds meer zwartwit gaat denken en zich afzet tegen andersdenkenden. Iemand distantieert zich steeds verder van de maatschappij. Het is een proces van een toenemende mate van bereidheid om de ideal...

Klinische Praktijk

Behandeling van therapieresistente katatonie met amantadine

E.C. van der Sloot, E.A.M. Kouwert

Katatonie is een syndroom dat gekenmerkt wordt door psychomotorische symptomen (zoals stupor of agitatie), afwijkend gedrag (zoals echopraxie) en verminderd contact met de omgeving (zoals mutisme en negativisme). Bij de maligne vorm van katatonie ...

Referaat

Psychostimulantia bij een stoornis in het gebruik van (meth)amfetamine

A. Neven

Bij de stoornis in het gebruik van (meth)amfetamine is, naast psychosociale interventies en psychotherapie, behandeling met medicatie mogelijk, waarbij er voor psychostimulantia de meeste evidentie is.1 Het voordeel is dat voorgeschreven psychosti...

Psychiatrie van de Toekomst

Ontwenning van antidepressiva: een systematische review en meta-analyse

K. Gerritse

Waarom dit onderzoek?

Ontwenningsverschijnselen bij het stoppen met antidepressiva zijn een groeiende zorg binnen de klinische praktijk. Een nauwkeurige schatting van de incidentie ervan ontbrak.

Onderzoeksvraag

Wat is de incidentie van ontwenn...

Ingezonden brief

Reactie op ‘Psychopathologie als zelforganisatie van complexe dynamische systemen’: psychopathologie, complex én simplex

24 september 2024

M. Calmeyn

‘Te veel nog wordt het psychiatrische onderzoek gekenmerkt door reductionisme, lineair-causale pathogenese en een traditionele nosologie. Een ander metatheoretisch model lijkt nodig in de psychiatrie.’ Deze vaststellingen zijn te vinden in het uit...