Wat is waanzin? (Vert. R. de Weijer, S. Wagenaar)
Waarom u dit boek móét lezen? Omdat de auteur in zeer heldere stijl een ‘tour de force’ geschreven heeft over psychose als psychiatrische stoornis door aandachtig naar de psychoticus zelf te luisteren. Omdat hij de vruchtbare traditie van de Franse psychiatrie niet alleen uit de vergeethoek haalt, confronteert met de moderne opvattingen van een vooral Angelsaksisch geïnspireerde psychiatrie én dit alles tot een nieuw elan wekt vanuit een lacaniaanse psychoanalyse. Hij doet dit op een zeer open wijze, wars van dogmatisme, weet complexe begrippen haarfijn uit te leggen en dit alles zonder de klinische relevantie uit het oog te verliezen.
Omdat de auteur duidelijk maakt dat een diagnose enkel op basis van symptomen uiteindelijk faalt. Immers, daardoor wordt de ‘stille waanzin’ (quiet madness) miskend. Vooral bekend vanuit de francofone psychiatrische traditie, maar stilletjes verdwenen onder invloed van een dominant paradigma, namelijk de neurobiologie, dat veronderstelt dat zonder symptomen er geen sprake van een mentale aandoening kan zijn. Hoe een psychotische zijnswijze ontstaat, bestaat en zich in stand houdt of juist ontregeld raakt, vormt de kern van dit boek. Daarbij toont Leader zich een scherp diagnosticus, die genuanceerd maar gedecideerd differentiële dynamische diagnostiek bedrijft.
Omdat dit boek een pleidooi is om psychiatrische stoornissen – dus niet enkel psychose – opnieuw centraal te stellen. Vanzelfsprekend slaat dit niet op de anemische dsm-nosografie, maar wel op een psychopathologie die verder kijkt dan de symptomen en die sondeert naar de pathologische breuklijnen in het mens-zijn. Dus psychopathologie is niet enkel voor de ‘zieken’, maar belangt iedere mens, ieder van ons, aan…
Omdat Leader afzonderlijke hoofdstukken wijdt aan spraakmakende klinische casussen (‘le cas Aimée’ van Lacan, de ‘Wolvenman’ van Freud, de Engelse arts Shipman) en deze aan scherpzinnige analyses onderwerpt die aantonen hoe de theoretische en klinische inzichten in dit boek aangebracht hout snijden.
Omdat de auteur aantoont hoe therapie vanuit een degelijk onderbouwd denkkader het verschil maakt en zijn vruchten kan afwerpen.
Voor wie is dit boek niet ? Wie als theoreticus, clinicus of aangedane persoon volhardt in een reducerende opvatting, welke dan ook, over psychose.
Marc Calmeyn