In het kader van een steeds evoluerend stoppen- met-rokenbeleid verschenen de voorbije jaren verschillende boeken over methoden voor begeleiding bij het stoppen met roken. De eerste vraag die ik mij bij dit nieuwe handboek dan ook stelde, was: waarin onderscheidt dit boek zich van de andere? De auteurs reiken in dit boek praktische richtlijnen aan voor het opzetten, toepassen en evalueren van een groepsprogramma voor begeleiding bij het stoppen met roken. Hun aanpak is volgens hen moduleerbaar naar verschillende werkterreinen en te gebruiken door hulpverleners die met rokers werken. Volgens mij zijn de auteurs er met dit boek in geslaagd om vanuit een cognitief- gedragstherapeutisch kader een bijzonder praktische evidence-based methode op te stellen, met bijna gebruiksklare werkinstrumenten als men ze zou vertalen. Daarbij domineren concrete gesprekstechnieken en individuele opdrachten die het proces van stoppen bij een roker beïnvloeden. De auteurs beschrijven een aanpak met meerdere componenten, die bestaat uit een individueel aangepast groepsprogramma met 10 wekelijkse sessies van 2 uur en 1 follow-upsessie. Er worden voor elke sessie modules beschreven, die men in een zelf gekozen volgorde (afhankelijk van de voorkeur van de groepsbegeleider en de behoeften van de deelnemers) kan aanbieden. Elk hoofdstuk beschrijft de inhoud van een groepssessie/module, gevolgd door praktisch materiaal voor de deelnemer en voor de therapeut. Na een voorbereidende individuele sessie gaat men in de eerste groepssessie in op de fysieke en psychische aspecten van de rookverslaving en wordt verandering van het rookgedrag geïnitieerd. De groepssessies 2 tot 5 bevatten 4 modules die verdere psycho-educatie bieden, maar ook motiveren tot het stoppen met roken: voor- en nadelen van roken en van stoppen ermee, medicamenteuze hulpmiddelen, motivationeel interview met nadruk op verschillende soorten motivaties, afhankelijk van de fase van het stopproces en ten slotte terugvalpreventie. De groepssessies 6 tot 9 bevatten opnieuw modules over het omgaan met uitlokkers van craving (en nadruk op omgaan met stress, probleemoplossing, timemanagement en relaxatie), cognitieve herstructurering aangaande roken en ten slotte het leven als niet-roker. De 2 laatste groepssessies bevatten technieken voor terugvalpreventie en kunnen eveneens ingevuld worden door een aantal van de vorige modules. In het programma komen regelmatig de attitude en het zelfbeeld van de deelnemer als niet-roker aan bod, onder andere via meetinstrumenten en verbeeldingsoefeningen. In de toekomst zouden de auteurs dit boek best kunnen verrijken met een hoofdstuk over de dagelijkse ervaring met hun programma. Daarnaast zouden zij aan het boek het actuele gebruik van varenicline als hulpmiddel bij stoppen met roken moeten toevoegen. Mijn indruk blijft dat de groepsbegeleider ervaring moet hebben met dit programma en met begeleiding van stoppen met roken om vlot met de voorgestelde modules te kunnen omgaan. De auteurs willen zodanig volledig zijn dat men soms overrompeld wordt door alle mogelijkheden en materiaal. Desondanks is dit een leerrijk boek dat vooral praktisch materiaal aanbiedt en een mooi overzicht geeft van technieken die men binnen een groepsprogramma voor stoppen met roken kan aanwenden.

V. Lemaigre