Cognitieve therapie bij sociale angst is een protocol voor volwassenen/jongvolwassenen met een sociale angststoornis. Deze uitgave bestaat uit een handleiding, een werkboek en een dvd waarop enkele technieken voor de therapeut uitgewerkt zijn. Het protocol is geschreven voor individuele therapie, maar kan ook voor groepstherapie gebruikt worden. De auteurs hebben dit protocol zelf getest en geëvalueerd. Het bleek effectief te zijn.

Het doel van deze therapie is niet dat de cliënt helemaal klachtenvrij wordt, maar dat de cliënt voldoende technieken leert om zijn angst zelfstandig aan te pakken.

Het werkboek bestaat uit vier delen. In deel één wordt de therapie voorbereid met de cliënt. Er wordt psycho-educatie gegeven en er worden situaties van de cliënt uitgewerkt, die als basis dienen voor de therapie. In deel twee leert de cliënt in acht stappen om zijn denkpatroon te veranderen. Hier staan zes sessies voor, de auteurs adviseren om de volgorde vast te houden, maar er is wel ruimte is om sessies toe te voegen of er af te halen. In het derde gedeelte ligt het accent op het uitvoeren van experimenten en observaties om negatieve cognities in de praktijk te onderzoeken. In het laatste deel is er aandacht voor een preventieplan. In de handleiding wordt in het vijfde deel een voorstel gedaan voor een groepsbehandeling en ook wordt aangegeven hoe men dit protocol in de eerste lijn kan hanteren.

Bekend is dat patiënten met een sociale fobie last hebben van een verhoogd zelfbewustzijn. Zij letten sterk op zichzelf en beoordelen zichzelf in sociale situaties door de ogen van anderen. Volgens het cognitieve model van Clark en Wells, die het belang benadrukken van de instandhoudende factoren van een sociale fobie, zorgt de combinatie van aandachtgerichte training en vervolgens cognitieve therapie voor een goed resultaat.

In dit protocol ligt het accent op cognitieve technieken om spontane interpretaties uit te dagen en deze daarna te toetsen in gedragsexperimenten. De technieken zijn stapsgewijs en helder uitgewerkt en zijn ook te zien op de dvd. Het belang van het laten vallen van veiligheidsgedrag en het verplaatsen van de aandacht van binnen naar buiten zichzelf wordt wel genoemd, maar verder weinig uitgewerkt.

De beginnende cognitief gedragstherapeut, maar ook de ervaren therapeut, kan met dit protocol wat betreft de cognitieve technieken goed aan de slag, maar mist een belangrijk gedeelte, namelijk de aanpak van de aandachtstraining. Ondersteuning door middel van supervisie of intervisie wordt geadviseerd.

 

A.M.J. Franswa