Bewustwording van het potentieel van intimiteit in de
behandelrelatie
achtergrond Het vermogen intieme relaties aan te gaan en te verbreken is een kenmerk van psychische gezondheid en beschermt tegen psychopathologie.
Een zorgvuldige observatie van en een actieve participatie in het maken van contact en het ontwikkelen van intimiteit in de behandelrelatie, genereert kennis over de patiënt, die een bijdrage kan leveren aan de uitkomst van de behandeling. Enerzijds kan deze kennis een (gestandaardiseerd) behandelaanbod toespitsen op individuele kenmerken van de patiënt, anderzijds genereert het een ervaring die veranderingen teweeg kan brengen in het intersubjectief relationeel domein (Stern), waarmee de ervaring generaliseert en groei kan doen plaatsvinden in relationele mogelijkheden.
doel Bewustwording van het potentieel van intimiteit in de behandelrelatie en deze aspecten ook maximaal benutten.
methoden Wij geven een conceptueel overzicht waaruit blijkt dat de aard van de intimiteit in de behandelrelatie het meest aansluit op de opvatting van intimiteit als proces: idealiter zal op basis van affectie en vertrouwen een verbinding kunnen ontstaan met de ander, als iemand met intrinsieke waarde, met eigen initiatief en echtheid, met eigen subjectiviteit. In die intieme verbinding is kennisontwikkeling mogelijk, over jezelf, over de ander en over ‘samen’. De setting van de behandeling biedt hiervoor gunstige voorwaarden; in zowel begrenzing als afstand en nabijheid wordt voorzien.
Het vermogen tot intimiteit wordt vervolgens bezien vanuit een ontwikkelingsperspectief, een filosofisch perspectief en vanuit enkele psychoanalytische stromingen.
In de vignetten van twee patiënten (met borderlinepersoonlijkheidsproblematiek en met recidiverende depressies bij ontwijkende persoonlijkheidsstoornis) zullen wij illustreren hoe genoemde perspectieven een relatie hebben met het beloop van de behandelingen en de structurele veranderingen dientengevolge. Tevens zullen wij een fragment laten zien uit de film Confidence trop intime van Patrice Leconte uit 2004.
resultaten Een bijdrage aan de specificatie van de aspecifieke factoren in behandeling.
conclusie Kennis over en vaardigheden in het genereren van intimiteit in de behandeling, verbeteren het resultaat.