Forensische psychiatrie: tussen dwang en vrijblijvendheid
In de reeks ‘Psychoanalyse in tijden van wetenschap’ gaat het hier om het vijfde deel, verzorgd door de Gentse tak van het forensisch psychiatrisch/psychologisch landschap, met psychodynamische inslag, oftewel het Platform Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent. Deze groep organiseerde onder meer het congres te Gent eind oktober 2010 getiteld ‘Just care’, waar de nadruk lag op de raakpunten van justitie en hulpverlening. Met dit boek leren we deze groep kennen als sterk psychodynamisch gefundeerd, maar evengoed op wetenschappelijk onderzoek gericht. Juist deze combinatie maakt dat dit boek erg volledig leest en ook vlot toegankelijk is voor een breed publiek. Grosso modo worden twee delen onderscheiden, met in het eerste deel de daderprofielen en in het tweede deel meer aandacht voor expertise binnen en buiten de gevangenis, waarmee meteen ook het doelpubliek van het boek in beeld komt, te weten psychosociale diensten (psd’s) en experts. Bij de daderprofielen gaat er veel aandacht naar seksuele delinquenten en gewelddadige elementen van criminaliteit. De onderliggende dynamiek van daders wordt voornamelijk vanuit psychodynamisch oogpunt belicht, maar even goed gaat er aandacht naar de meer klassieke classificaties van seksuele delinquenten of ook van psychopathie en psychotische stoornissen in relatie tot geweld. De verscheidene hoofdstukken lezen vlot, zijn duidelijk geordend en vooral erg volledig. Ietwat geïsoleerd bevat het eerste deel ook een hoofdstuk
gewijd aan geheugen en amnesie, en hoewel niet helemaal aansluitend bij de profilering, past
dit volledig binnen het nut van het boek binnen expertisewerk. Het tweede deel, over de medico- en psychosociale aanwezigheid binnen de gevangenissen, bevat slechts twee hoofdstukken. Beide werden geschreven door leden van de centrale psd. Een eerste hoofdstuk geeft vooral een sterk overzicht van het huidige landschap en aanbod van expertise
en zorg binnen de gevangenissen, waar in een tweede deel de zorg en expertise in een breder kader worden geplaatst, bijvoorbeeld historisch en ook wel meer filosofisch. Het boek biedt een volledig, Nederlandstaligen vlot leesbaar overzicht van de meeste aspecten van seksuele en gewelddadige delinquenten op een sterk gestructureerde manier. De hele opbouw bevordert snel opzoekingswerk. Het is gericht op iedereen die werkzaam is binnen het veld van de expertise en het boek heeft zijn weg ondertussen ook wel al gevonden naar de meeste psd’s in het Vlaamse landsgedeelte.
T. Marquant