Verrassend, dit boek over assertive outreach, omdat het vooral niet gaat over de logistiek en methodiek van assertive community treatment (act). Het boek handelt over de dagelijkse praktijk van act en bespreekt de basale hulpverleningsprocessen die in act van belang zijn vanuit een psychologisch denkkader. Centraal in het werken met mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (severe mental illness; smi) is het proces van contact leggen en onderhouden. Het eerste deel van het boek begint dan ook met een beschrijving van het aangaan van het eerste contact en hoe de zorgmijdende of weinig trouw zijnde personen in zorg te behouden. Hierbij staat men uitgebreid stil bij de psychologische processen van zowel de patiënt als de hulpverleners die het contactleggen bevorderen of juist kunnen hinderen. Hierbij is de basis voor het act-werk de ‘whole team approach’ en deze wordt uitvoerig besproken. Het is een goed concept, maar alleen weggelegd voor pure act-teams. Functie-act-teams vinden aanwijzingen hoe op te schalen binnen het team ingeval van toegenomen zorgvraag. De bespreking van de intake is inspirerend vanwege de compleetheid, maar ook hoe het hele team functioneel is voor dit proces. Uiteindelijk wordt voor iedere patiënt een ‘team case formulation’ opgesteld ofwel holistische visie op en behandeling van de patiënt waarbij ook de rollen van de teamleden worden benoemd en besproken. Tot slot eindigt het eerste deel met stress- en burnoutproblematiek van de hulpverlener, om vast te stellen dat de whole team approach preventief is. In het tweede deel komen de belangrijkste psychotherapeutische behandelingen aan de orde. Dat psychotherapie mogelijk is, behoeft geen betoog. Aanpassing van de therapeut aan de context wordt wel gevraagd, bijvoorbeeld bij de patiënt thuis, of teamleden faciliteren de therapie of werken eraan mee. Psychotherapeutische processen hebben tevens hun waarde voor het teamproces en het als team begrijpen van een patiënt met smi. Dit is een inspirerend gedeelte, vooral ook door de focus op wat allemaal wel kan en de aandacht voor het proces bij hulpverleners. Dit maakt psychotherapie een integraal deel van act en dus moet de psycholoog of de psychiater onderdeel zijn van het team. De nadruk die wordt gelegd op de mogelijkheden van de patiënt met smi en de kracht en de kwetsbaarheden van het team maakt dit een waardevol boek. Echt nieuwe informatie zal de ervaren collega misschien niet vinden. Maar artsen in opleiding of psychiaters van pas gestarte teams zullen juist door de bundeling en de nadruk op het procesmatig denken en werken veel aan dit boek kunnen hebben.

 

M. Bak