Stappen bij de beoordeling van wilsbekwaamheid in de medische context
inhoud van de cursus Wilsbekwaamheid is een begrip dat toenemend in de belangstelling staat, ook bij psychiaters. Is de patiënt in staat tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake, bijvoorbeeld van een medische behandeling? Een psychiatrische stoornis is geen voorwaarde voor noch synoniem van wilsonbekwaamheid; ook betekent een gedwongen opname niet per se dat iemand dan ook wilsonbekwaam is. Wie beoordeelt wilsonbekwaamheid, altijd een arts? En speelt de psychiater een rol en zo ja wanneer en welke rol? En hoe wordt wilsonbekwaamheid vastgesteld? Deze cursus biedt psychiaters een praktisch stappenplan dat hen helpt vragen in een vaste volgorde en juiste juridische kaders te behandelen. Casuïstiek, vignetten en een schema om te scoren worden interactief gebruikt ter illustratie. Aandacht wordt gegeven aan de relatie van dwangbehandeling en wilsonbekwaamheid. In Europa is wilsonbekwaamheid hoeksteen van de legitimatie van dwang. De derde Bopz-evaluatiecommissie heeft aanbevolen wilsbekwaamheid meer te betrekken bij de besluitvorming over dwangtoepassing, bijvoorbeeld bij wilsbekwaam verzet tegen een behandeling. Of wilsbekwaamheid ook een plaats krijgt in de 'nieuwe wet' is een actueel discussiepunt. De zelfbindingsverklaring/ machtiging maakt dat de psychiater meer wordt ingeschakeld bij het beoordelen van wilsbekwaamheid. Door wilsbekwaamheid systematischer te beoordelen, wordt de rechtsbescherming van de patiënt beter bewaakt, zowel bij het incompetent consent (wilsonbekwaam instemmen) als bij wilsonbekwaam verzet (zelfbeschikking als alibi om niet te handelen). Diversiteit alom.
vorm In drie sessies wordt het begrip wilsbekwaamheid interactief besproken: algemeen kader, juridische aspecten en de beoordelingsmethode. Zowel vignetten als ingebrachte casuïstiek dienen als illustratie.
leerdoel Bekend zijn met de beoordeling van wilsbekwaamheid, dat wil zeggen met: (1) het begrip wils(on)bekwaamheid, (2) stappen die nodig zijn bij het beoordelen, (3) juridische aspecten, (4) specifieke aspecten bij het psychiatrisch onderzoek en (5) de praktijk bij de beoordeling.