achtergrond In de forensische psychiatrie wordt onderzoek naar persoonlijkheidspathologie doorgaans gecompliceerd door het gedwongen karakter waarmee de diagnostiek plaatsvindt. Hierdoor ontstaat de neiging tot een defensieve of sociaal wenselijke opstelling van betrokkenen dan wel oneerlijke beantwoording door misleiding en manipulatie. Voorts wordt zelfrapportage beïnvloed door de pathologische aspecten, zoals gebrek aan zelfinzicht en onbegrip door het onvermogen om de betekenis van gemoedstoestanden als schuld en angst te omvatten. Vanwege de complexe aard van persoonlijkheidspathologie en de daarmee samenhangende validiteitsproblemen van zelfbeoordeling wordt aanbevolen om van meerdere externe diagnostische bronnen gebruik te maken. In de forensische setting in Nederland wordt gewezen op het belang van aanvulling op en verifiëring van de diagnostische bevindingen van zelfrapportage door hetero-anamnestische informatie.
doel De Hetero-Anamnestische Persoonlijkheidsvragenlijst (hap) valideren voor de screening van de antisociale, narcistische en borderlinepersoonlijkheidsstoornis in de forensische psychiatrie.
methoden In dit onderzoek worden experts binnen de forensische psychiatrie benaderd. Aan hen wordt gevraagd bij het invullen van de hap de prototypische gedragsmanifestatie van genoemde persoonlijkheidsstoornissen in gedachten te nemen. Honderd experts worden benaderd die elk een antisociaal, een narcistisch en een borderlineprofiel op de hap invullen.
resultaten Met behulp van de intraklassecorrelatiecoëfficiënt zal de consensus of absolute overeenstemming tussen de waarderingen van de experts vastgesteld worden. Met behulp van discriminantanalyse zal bepaald worden welke items het meest typerend zijn voor elk van de onderzochte persoonlijkheidsstoornissen.
conclusie Vaststelling van eventuele subtypes zal plaatsvinden door principale-componentenfactoranalyse.