Het uitgangspunt van dit boekje (151 bladzijden zonder referenties): verminderde controle, in de breedste betekenis, is de kernconstructie van elk afhankelijkheidsprobleem en bekleedt dus ook een centrale rol in het conceptualiseren van de gokverslaving. Eigenlijk is dit boekje gebouwd rond de ontwikkeling van het psychometrisch instrument, de Scale of Gambling Choices (sgc), zelf gebaseerd op de Impaired Control Scale voor alcoholafhankelijkheid (Heather e.a. 1993), en rond de evolutie na factoranalyse van een 18-item- naar een 12-itemschaal. Liefhebbers van statistieken en constructie van meetinstrumenten komen hier aan hun trekken. Waarschijnlijk dagelijkse kost voor testpsychologen, maar persoonlijk heb ik er maar de helft of nog minder van begrepen. De testresultaten van de sgc werden vergeleken met de South Oaks Gambling Screen (sogs) en de Victorian Gambling Screen (vgs). Interessant was het gegeven - hoewel reeds bekend uit ander onderzoek - dat sterke positieve emoties tijdens het gokken en de graad van betrokkenheid bij het spel significante voorspellers waren van verminderde zelfcontrole bij mannen en vrouwen. Er waren wel geslachtsverschillen: vermindering van controle was gekoppeld aan voorafgaande negatieve emoties bij vrouwen en aan impulsiviteit en alcoholconsumptie bij mannen. Speculatieve interpretaties ter verklaring van deze gegevens van verminderde zelfcontrole bij regelmatige spelers wijzen op een conditionering, waarbij de cruciale bekrachtigers sterke 'positieve' emoties waren, uitgaande van voorafgaande subklinische niveaus van negatieve stemmingen bij vrouwen en persoonlijkheidskenmerken en alcoholgebruik bij mannen. De testresultaten van de sgc werden eveneens vergeleken met de cognitieve benadering volgens Ladouceur en Walker en met de fenomenen 'chasing' en 'urge'. De ondertitel vind ik misleidend. Er is in het boek weinig te vinden over 'harm minimisation', behandeling en preventie, tenzij bekeken vanuit de resultaten van de door de auteurs ontwikkelde test. Om meer informatie te verkrijgen over de verschillende behandelingsstrategieën en preventiemaatregelen betreffende gokverslaving moet de lezer andere publicaties raadplegen. Toch nog één anekdote, of waarom bij het lezen van elke publicatie iets opgestoken kan worden. De eerste gedetailleerde beschrijvingen van loterijen, bestemd om geld in het laatje te brengen van de organisatoren, werden gevonden in de middeleeuwse archieven van Brugge en Gent. Van 1465 tot 1474 werden maar liefst 13 loterijen gehouden in Brugge. De Bourgondische hertog hield een derde van de netto-opbrengsten voor zichzelf en de rest ging naar versterkingswerken van de stadswallen.

P. Roosen