Dit vijfde boek in de reeks isps (van International Society for the Psychological Treatments of Schizophrenia and other Psychoses) had zijn oorsprong in het veertiende internationale isps-symposium. Brian Martindale, de hoofdredacteur van de ispsreeks, stimuleerde drie klinisch psychologen uit Melbourne, te weten John Gleeson, Eoin Killackey en Helen Krstev, de bevindingen van het symposium te bundelen in een boek. De basis van het symposium was de vraag: kunnen biologische en psychologische interventies bij de behandeling van psychose worden geïntegreerd? Met enige verbazing stellen de auteurs vast dat een aantal vermaarde sprekers, onder wie Richard Bentall, John Read en Ann-Louise Silver, de negatieve positie in dit debat verdedigen (zie ook de discussie terug te vinden in de isps-newsletter van december 2003 op www.isps.org). Dit boek bevat een pleidooi voor de mogelijkheid en de verrijking van integratie. De auteurs delen dan ook het standpunt van drie vaste waarden in de isps-wereld, met name Henry Jackson, Brian Martindale en Wayne Fenton. Zij stellen vast dat nog veel werk moet gebeuren om de kloof tussen de biologische en psychosociale interventies voor de behandeling van psychose te overbruggen, maar raden aan met optimisme en onderlinge dialoog de toekomst tegemoet te gaan. De vijftien bijdragen in het boek, waarvan meer dan de helft van de auteurs uit Australië komt, worden verdeeld over drie delen. In het eerste deel, met een bijdrage van Margison en Davenport (Groot-Brittannië), een van Martindale (Groot-Brittannië) en een van Lewis (Australië), wordt uitgelegd hoe op een theoretische manier de integratie van de verschillende psychotherapieën voor schizofrenie en psychose gedacht kan worden. In de drie voortreffelijke hoofdstukken wordt beschreven dat integratie op theoretisch vlak mogelijk en noodzakelijk is, maar dat de dagelijkse klinische praktijk op dat vlak nog veel te wensen overlaat. Het tweede deel handelt over transculturele perspectieven in de diverse psychotherapieën voor psychose. Een bijdrage uit Nieuw-Zeeland illustreert hoe concepten van de Maori's (inheemse bevolking in Nieuw-Zeeland) verbonden worden met westerse concepten van psychotherapie waarbij de auteur, die zelf Maori van origine is, met veel respect zowel over haar eigen volk als over de westerse ideeën spreekt. Ook een Indische bijdrage illustreert hoe de erg snel veranderende cultuur in Indië invloed heeft op psychiatrische stoornissen en de manier waarop de geestelijke gezondheidszorg wordt georganiseerd. Het gebruik van internet en computer door patiënten en hun familieleden in rehabilitatieprojecten opent perspectieven; hiervan kunnen wij in het Westen veel leren. Het derde deel van het boek ten slotte beschrijft in zeven hoofdstukken, voornamelijk van Australische hand, hoe het psychotherapeutisch denken en de praktijk geïntegreerd kunnen worden in de echte wereld. De grote verdienste van dit boek is dat de verschillende psychotherapierichtingen elkaar de hand reiken in de benadering van de psychose en ook de uitdaging aangaan de kloof tussen psychotherapie en biologische psychiatrie te overbruggen. Zowel cognitieve gedragstherapeuten, psychoanalytisch georiënteerde psychotherapeuten als systeemtherapeuten, kunnen iets van hun gading in dit boek vinden en herkennen aanbevelingen hoe ze het beste tot samenwerking kunnen komen met de meer biologische visie die in dit tijdperk van de brainbenadering alles lijkt te overschaduwen. Het doel van de auteurs was de lezer te stimuleren en hem of haar bij te staan in het aanmoedigen van medewerkers om op creatieve wijze het psychotherapeutische denken en dito praktijk te integreren in specifieke behandelingssettings. Wat mij betreft zijn zij daar zeker in geslaagd. Toch zou ik lezers die niet erg vertrouwd zijn met psychotherapeutische visie op psychose een ander boek uit deze reeks aanbevelen, dat in 2006 verscheen van de hand van Johannessen, Martindale en Cullberg en meer nog dan voorliggend boek uitnodigt tot integratie vanaf de allervroegste fasen van de psychose.

L. van Bouwel