Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie bij het overwinnen van angstklachten
leerdoel Deelnemers verwerven inzicht in en kennis over de toepasbaarheid, effectiviteit en implementatie van begeleide zelfhulp bij het overwinnen van angstklachten. Voor patiënten met angststoornissen zijn weinig behandelingen toepasbaar in de eerstelijn. In de standaard Angststoornissen van het Nederlands Huisartsen Genootschap (nhg-standaard) is zelfhulpbehandeling niet opgenomen. Uit literatuuronderzoek blijkt dat zelfhulp effectief is. Als meer begeleiding wordt gegeven, is het resultaat groter doordat de therapietrouw groter is.
Een begeleide zelfhulp werd ontwikkeld. In een pilotproject werd gevonden dat begeleide zelfhulp verbetering van klachten gaf. Een daaropvolgende gerandomiseerde klinische trial (rct) vergeleek de effectiviteit en toepasbaarheid van (1) begeleide zelfhulp, (2) nhg-standaard en (3) cognitieve gedragstherapie ('gouden standaard'). Er was geen verschil gevonden in het effect tussen de drie interventies gedurende de behandelperiode van 12 weken. Dit effect bleef behouden gedurende follow-up na 3 en 9 maanden. De toepasbaarheid van de begeleide zelfhulp voor de eerste lijn bleek echter groter dan die van de nhg-standaard. De begeleide zelfhulp wordt momenteel in de eerste en nulde lijn geïmplementeerd.
De zelfhulphandleiding bestaat uit een introductie, uitleg over angst, cognitieve technieken, ontspanningsoefeningen en oefening in het dagelijks leven (www.angstklachten.nl). De patiënt wordt geadviseerd de behandeling over 12 weken te spreiden. Aan het eind van ieder hoofdstuk staat een aantal vragen, zodat de patiënt zelf kan controleren of hij de stof begrepen heeft. Tevens wordt de patiënt geadviseerd de behandeling niet alleen te doen, maar een helper te zoeken. Bij de handleiding zit een cd met ontspanningsoefeningen, een registratiebijlage, een oefenbijlage, een folder voor de helper en de antwoorden op de vragen die na ieder hoofdstuk gesteld worden. De zelfhulphandleiding wordt begeleid in 5 consulten verspreid over 12 weken. De begeleiding bestaat uit uitleg over de zelfhulp, het beantwoorden van vragen, het bespreken van de voortgang en het motiveren om door te gaan.
Deze workshop bestaat uit het doornemen van de begeleide zelfhulp (werving, begeleiding en materiaal) en het oefenen van het eerste consult.