De behandeling van ernstige somatoforme stoornissen
Bij patiënten met zeer ernstige somatoforme klachten zoals hevige, onverklaarde pijn, uitvalsverschijnselen of vermoeidheid blijkt ambulante cognitieve gedragstherapie niet altijd aan te slaan. In dat geval kunnen patiënten gebaat zijn bij een intensieve (dag)klinische multidisciplinaire behandeling (Spaans 2006). Zo'n behandeling wordt gegeven bij Eikenboom, het kenniscentrum voor psychosomatiek te Zeist (onderdeel van Altrecht). Deze behandeling richt zich op factoren die de ernst van de klachten bepalen. Patiënten leren allereerst hun toestand te aanvaarden en zodoende te ontspannen. Hierbij is ondermeer mindfulness van belang (Grossman e.a. 2004). De patiënten leren dan lichaamsmentalisatie aan. Dit wil zeggen dat zij hun lichaam en dat van anderen anders leren waar te nemen. Zij leren ook ontvankelijk te zijn voor lichaamssignalen om deze vervolgens te kunnen ervaren als een uiting van een onderliggende mentale toestand (Spaans e.a., verwacht). Zo kan iemand bijvoorbeeld leren dat wanneer je hand trilt, dit kan betekenen dat je bang bent. Cognitieve gedragstherapie helpt patiënten vervolgens bij het leren reguleren van hun gedrag, emoties, cognities en interacties met anderen (Speckens e.a. 2004). Ten slotte wordt vanuit een systeembenadering uitgebreid ingegaan op omgang met familieleden, vrienden en andere direct betrokkenen.
Tijdens deze voordracht wordt het behandelmodel toegelicht met voorbeelden uit de praktijk.