Jeugddelinquentie en gewetensontwikkeling. Conceptualisering, diagnostiek en behandeling
De gewetensontwikkeling blijft onderzoekers en clinici boeien, maar vooral met betrekking tot minderjarigen blijft het een controversieel onderwerp. Hoewel men het erover eens is dat een gebrekkig geweten samenhangt met jeugddelinquentie, blijft het conceptualiseren en meten van het concept geweten lastig. De vraagstelling van het boek is dan ook een erg belangrijke, namelijk: waaruit bestaat een tekortschietend geweten, hoe kan dit worden vastgesteld en wat is de behandeling? Om deze vragen te beantwoorden werd op 17 januari 2005, onder meer naar aanleiding van het proefschrift van Leonie le Sage, een symposium georganiseerd door het Amsterdams Centrum voor Kinderstudies. Verschillende sprekers op dit symposium verzorgden vervolgens een bijdrage voor dit boek. Het boek is vooral bedoeld voor eenieder binnen de justitiële jeugdsector die geïnteresseerd is in het concept geweten. Ook voor (kinder)psychiaters en psychologen is het wellicht een nuttig werk. Doordat er vanuit verschillende invalshoeken op het concept wordt ingegaan, is het een verhelderend boek. Ten eerste omdat het concept geweten nauwkeurig wordt uitgelegd, met nadruk op het onderscheid in de cognitieve en affectieve componenten. Ten tweede omdat tal van praktijkmensen hun ervaring delen met betrekking tot gewetensevaluatie bij jongeren, waarbij dit steeds nauwkeurig wordt gerelateerd aan bestaande theorieën. En tot slot omdat behandelexperts beschrijven hoe de gewetensontwikkeling wordt gestimuleerd binnen enkele frequent gehanteerde behandelvormen. Het geheel vormt een mooi samenhangend boek, waarin een breed scala aan inzichten wordt gepresenteerd. Het enige nadeel is dat er nogal vaak herhalingen optreden. Verschillende keren wordt ingegaan op de affectieve en cognitieve componenten van het geweten, en ook de stadia van Piaget worden meerdere malen uitgelegd. Alles bij elkaar is Jeugddelinquentie en gewetensontwikkeling een aanrader voor iedereen die meer wil weten over het huidige denken met betrekking tot de gewetensvorming bij kinderen en jongeren. Vooral de combinatie van theorie en praktijk maakt dit tot een bijzonder aantrekkelijk boek dat bovendien vlot leesbaar is. Het antwoord op de eerder geformuleerde vragen wordt uiteraard niet gegeven en er zullen zeker nog tal van bijdragen over dit onderwerp worden geschreven. In de zoektocht naar het antwoord mag dit werk er alleszins zijn.
R.R.J.M. Vermeiren