Gezien mijn recente start in het veld van de adolescentiepsychiatrie was ik erg benieuwd naar dit boek. jim staat voor ‘jouw ingebrachte mentor’. Deze methode is aangewezen voor jongeren (12-23 jaar) met complexe psychiatrische en sociale problematiek die zich in een impasse bevinden, waarbij uithuisplaatsing dreigt en/of het vastloopt op school of in het pleeggezin. Deze jongeren kiezen zelf een persoon uit hun omgeving die hen zou kunnen ondersteunen bij hun behandeling.

Men beschrijft hoe het aanwijzen van deze steunfiguur uit de eigen context (niet de ouders) meerwaarde kan hebben in de behandeling van jongeren met een moeilijke thuissituatie. Niet enkel een meerwaarde, maar deze aanpak zou zelfs opname en uithuisplaatsing kunnen voorkomen. Zo worden informele (van de jim, de jongere en de context) en formele (van de hulpverleners) expertise gebundeld, en komt er een andere dynamiek in de behandeling, die het mogelijk maakt uit een impasse te geraken en het bestaande netwerk te verstevigen. Het is een Nederlands boek, en in Nederland zijn de regeling en de financiering van de zorg uiteraard anders dan in België, dus het valt niet helemaal in detail door te trekken, maar de grote lijnen zeker wel.

De onderliggende gedachte is die van ‘it takes a village to raise a child’, de pedagogische civil society gaat ervan uit dat ook andere volwassenen dan de ouders mede verantwoordelijkheid kunnen nemen in de opvoeding van jongeren. De jim vormt als het ware een pedagogische coalitie met de ouders, waarbij de jim zich mede het lot van de jongere aantrekt. De doelen van deze aanpak zijn het verminderen van toestroom naar de residentiële zorg, het vergroten van de samenwerking met het informele steunsysteem en het integreren van psychiatrische zorg, verslavingszorg, jeugdhulp en zorg in het kader van verstandelijke beperking.

Een interessante aanpak lijkt me, met hedendaagse doelen. Het doel op individueel niveau is het vergroten van de gezinsveerkracht, van de positieve gezondheid en van de sociale vindingrijkheid. De aanpak sluit erg aan bij de steeds meer gebruikte methodes van nieuwe autoriteit en geweldloos verzet, alsook bij systeemtheoretische behandeling.

Wie wil weten waarover dit allemaal gaat, raad ik zeker aan dit compacte boekje te lezen. Het is klein en handig, schetst eerst de visie en de principes van deze aanpak, waarna de auteurs echt heel praktisch schetsen hoe dit te realiseren (intake-uitvoering-afronding). Het is doorspekt met voorbeelden uit de praktijk, zodat snel duidelijk wordt hoe dit kan lopen.

Volgens mij sluit dit boekje heel erg aan bij wat er in het huidige jeugdpsychiatrielandschap nodig is, en bij de vermaatschappelijking van de zorg zoals ze nu voor de deur staat. Mijn interesse is alvast gewekt.

L. De Backer, psychiater, Boechout