Dit handboek biedt op beknopte wijze informatie over de diagnostiek, assessment en behandeling van eetstoornissen. Het is geschreven door ervaren behandelaars met een brede waaier van specialisaties, zoals psychiaters, psychologen, kinderartsen en voedingsdeskundigen. De schrijfstijl is toegankelijk en de balans tussen klinische informatie enerzijds en wetenschappelijke achtergrond en onderbouwing anderzijds is goed. De hoofdstukken zijn goed georganiseerd en worden telkens afgesloten met een nuttig overzicht van de klinisch relevante kernpunten en belangrijkste literatuur. Hierdoor krijgt de lezer een beknopte, maar ook grondige achtergrond van het topic mee. Ook is de toevoeging van videomateriaal informatief en een leerzame manier om de klinische presentatie van verschillende eetproblemen beter in de vingers te krijgen.

Het is interessant dat de auteurs niet alleen stilstaan bij de meest voorkomende kenmerken van eetstoornissen, maar ook complexere en minder prevalente problemen bespreken, zoals eetproblemen bij mannen en ouderen, eetproblemen bij patiënten die bariatrische chirurgie ondergingen en zwaarlijvige individuen en een hoofdstuk wijden aan culturele verschillen in eetgedrag die de presentatie van het eetprobleem beïnvloeden.

Het boek is onderverdeeld in 3 secties: diagnose, assessment en behandeling. De eerste sectie is gewijd aan de verschillende categorieën binnen de brede diagnose eetstoornissen. De geschiedenis van anorexia nervosa, boulimia nervosa en binge-eating disorder wordt beschreven, alsook de ontwikkeling hiervan tot en met de dsm-5. Ook voedingsstoornissen, beschreven in dsm-5, zoals pica, ruminatiestoornis en avoidant/restrictive food intake disorder (afrid), worden besproken.

In de sectie ‘assessment’ beschrijven auteurs de evaluatie van eetstoornissen door professionele hulpverleners. Ze verduidelijken dit verder met voorbeeldvragen. Het is hierbij een meerwaarde dat er ook aandacht gaat naar de valkuilen en uitdagingen die inherent zijn aan eetstoornissen, zoals motivationele problemen of cognitieve veranderingen door ernstig ondergewicht. Het is jammer dat er weinig informatie gegeven wordt in deze sectie over medische tekenen en symptomen van patiënten met eetstoornissen, alsook medische complicaties die kunnen voorkomen bij deze patiënten­groepen.

Verder bevat deze sectie een overzicht van vragenlijsten en testen die men kan gebruiken bij een assessment. Dit is een gedetailleerde lijst die wellicht vooral nuttig is voor behandelaars die voltijds in de behandeling van eetstoornissen werkzaam zijn. De auteurs bespreken ook hun eigen diagnostische vragenlijst, de Eating Disorder Assessment for dsm-5 (eda-5), die ze op basis van de dsm-5 ontwikkelden.

De sectie ‘behandeling’ biedt vooral een praktische handleiding voor clinici. De verschillende niveaus van zorg worden besproken, evenals voedingsbeleid, komen tot gedragsveranderingen en de zin en onzin van medicatie in de behandeling van eetstoornissen. Het gedeelte over de behandeling van voedingsstoornissen zoals pica en ruminatiestoornis geeft ook minder bekende aanbevelingen, zoals het toepassen van ademhalingsoefeningen om piekeren te verminderen. In deze sectie ligt de nadruk op herstel van eetpatroon en gewicht. Het belang van herstel van psychosociale factoren blijft helaas onderbelicht. Ook gaan auteurs weinig in op de vraag hoe men de omgeving van patiënten actief kan betrekken bij de behandeling: hoe kan men ouders, die zich vaak machteloos voelen, medestanders maken in de strijd tegen de eetstoornis? Of handvatten geven aan familieleden om concreet mee aan de slag te kunnen? Verder komt de rol van ervaringsdeskundigen in de behandeling helaas niet aan de orde.

Dit boek kan interessant zijn voor behandelaars die regelmatig met eetstoornissen in aanraking komen vanuit hun praktijk en interesse hebben in duidelijke aanwijzingen voor de diagnose, assessment en behandeling van dit probleem. Het boek leest als een soort encyclopedisch compendium. De keerzijde hiervan is dat de tekst wat droog is en de ernst, machteloosheid en emotionele lading die vaak bij patiënten en zijn/haar omgeving aanwezig zijn, onderbelicht blijven. Ook is de sectie ‘behandeling’ in het boek geschreven vanuit de klassieke visie op herstel bij eetstoornissen, waarbij men vooral naar herstel van eetgedrag en gewicht streeft. Hoewel dit inderdaad belangrijk is, is herstel meer dan eetgewoontes en kilo’s alleen en dient er even hard gewerkt te worden aan het verbeteren van het psychosociale functioneren.

E. Vrieze, psychiater, Leuven