Een ethische reflectie op bemoeizorg in de geestelijke gezondheidszorg
achtergrond Zorgverleners hebben een tegenstrijdige maatschappelijke opdracht om de autonomie van mensen met psychiatrische problemen te respecteren én tegelijk, indien nodig, hun bemoeizorg te bieden.
doel Ethisch reflecteren over hoe bemoeizorg op een verantwoorde wijze kan worden geboden.
methode De ethische reflectie is gebaseerd op het ethisch advies van de begeleidingscommissie ethiek in de geestelijke gezondheidszorg bij de Broeders van Liefde in Vlaanderen. De ethische methodologie is een combinatie van ethische discussie en literatuurstudie.
resultaten Een goed uitgangspunt is een relationele mensvisie die de nadruk legt op verbondenheid en betrokkenheid. Bijgevolg begint bemoeizorg met het opbouwen van een vertrouwensrelatie. Van daaruit gaan mensen met psychiatrische problemen, naastbetrokkenen en zorgverleners om met hun verantwoordelijkheid. Er is een gradatie in verantwoordelijkheid op een continue lijn van eigen, over gedeelde, naar plaatsvervangende verantwoordelijkheid. Op basis daarvan is er ook een gradatie in bemoeizorg: van zich beschikbaar stellen en informeren, via adviseren, onderhandelen, overhalen en onder druk zetten, tot overnemen en dwingen.
conclusie De zorgverleners kiezen in dialoog en op een overwogen en consequente manier voor de gepaste vorm van bemoeizorg die aansluit bij de graad van verantwoordelijkheid die de persoon met psychiatrische problemen kan opnemen.