Dit boek is bestemd voor huisartsen, ggzmedewerkers en beleidsmakers die zich op de psychische stoornissen in de eerste lijn richten. Het is geschreven door Britse auteurs en door enkele leden van de Europese Alliantie tegen Depressie. In de inleiding schetst Norman Sartorius een internationaal beleidsmatig perspectief en Isaac en Ureye schrijven een hoofdstuk over gewenst beleid op dit vlak in derdewereldlanden. In het voorwoord staat dat het boek een internationale insteek beoogt, maar toch voornamelijk Brits is georiënteerd, en dat is inderdaad zo. Het boek schetst de eerste lijn, en pogingen tot samenwerking met de tweede lijn, vooral vanuit het Britse perspectief en de begrenzingen die daar door de National Health Service worden gesteld. Het boek houdt een beetje het midden tussen een beleidsmatige verhandeling over organisatie van zorg enerzijds, en concrete tips voor huisartsen over hoe ze patiënten moeten benaderen anderzijds. Men krijgt daarbij de indruk dat Britse huisartsen veel zelf doen. Er worden hoofdstukken gewijd aan de behandeling van ernstige psychische stoornissen zoals posttraumatische stressstoornis, gevolgen van marteling, psychose, en begeleiding van asielzoekers en potentiële suïcidepogers door huisartsen; naast de algemene psychiatrische stoornissen zoals angststoornissen en depressie komen ook eetstoornissen, seksuele problemen, alcoholisme, preventie en zelfhulp aan bod. Probleemoplossende therapie en motiverend interviewen worden beschreven, en her en der vinden we vignetten. Al lezend krijg ik de indruk dat de integratie tussen eerste en tweede lijn en de daarbij horende ondersteuning van huisartsen door Sociaal Psychiatrische Verpleegkundigen zoals die in Nederland gebruikelijk is geworden, in Engeland vaak nog ver te zoeken is. Registered nurses worden genoemd bij de innovatieve ontwikkelingen. Consultatie door psychiaters aan huisartsen, hetgeen in Nederland regelmatig wordt verricht en waar ook een richtlijn over is verschenen, wordt in dit boek niet beschreven. Gezien de publicaties op dat gebied waaruit juist de effectiviteit van diverse consultatiemodellen blijkt, wekt dat verbazing voor een boek met als insteek eerstelijnspsychiatrie. Misschien heeft het te maken met het feit dat psychiaters in Engeland naar verhouding dun gezaaid zijn. Collaborative care wordt als mogelijk innovatief model beschreven, maar ook hier valt op dat de Amerikaanse pioniers beperkt aan bod komen, en dat verder alleen de Engelse benadering wordt beschreven. Het feit dat dit model inmiddels ook in Chili, Australië, Nederland, Duitsland en Italië wordt toegepast, blijft onderbelicht. Indien de lezer behoefte heeft aan een beeld van de Britse eerstelijnszorg op het vlak van psychische stoornissen, dan krijgt hij of zij dat zeker door lezing van dit boek. Ook zal hij al lezend beseffen dat we in Nederland met Doorbraakprojecten, psychiatrische consultatie aan de eerste lijn en collaborative care al een stuk verder zijn met de integratie van eerste en tweede lijn.

C.M. van der Feltz-Cornelis