Interculturalisatie in de Jeugd-ggz. Wat speelt er?
Dit is het tweede boek dat is uitgebracht naar aanleiding van themamiddagen en congressen die georganiseerd worden door jeugd-ggz-instellingen in Amsterdam, om kennis en ervaring op het gebied van interculturalisatie te delen. In de Nederlandse jeugd-ggz is nog steeds sprake van een ondervertegenwoordiging van allochtone jongeren. Dit kan liggen aan de toegankelijkheid van de Nederlandse jeugd-ggz; het aanbod van de ggz lijkt niet goed te passen bij de allochtone cliënten en zij hebben minder kennis van de mogelijkheden van de professionele hulpverlening. Er bestaat wellicht ook een negatieve attitude ten opzichte van de ggz. In wat er de afgelopen jaren is geschreven over interculturalisatie, ligt de focus vooral op de ggz voor volwassenen en blijft de jeugd-ggz onderbelicht. Dit alles geeft het belang van het hier besproken boek aan; een boek dat zich richt op de kennis en ervaringen op het gebied van interculturalisatie in de jeugd-ggz. De bijdragen zijn zeer uiteenlopend van aard: van een bespreking van de aanpassingen die nodig zijn om functionele gedragstherapie te doen slagen bij allochtone cliënten tot tips om het samenwerken in multiculturele teams te verbeteren. Aan bod komen zowel methodes die specifiek ontwikkeld zijn voor bepaalde groepen allochtonen als aanpassingen in bestaande methodes en werkwijzen om ze geschikt te maken voor niet-autochtone groepen. De bijdragen richten zich veelal op een bepaalde groep of een bepaalde setting, maar lijken met wat aanpassingen ook bruikbaar in andere situaties. Zo is er een bijdrage over praktijkervaringen met werken in multicultureel samengestelde teams binnen Bureau Jeugdzorg, maar de ervaringen zijn ook zeker interessant voor de jeugd-ggz. Erg interessant is het hoofdstuk over jongeren en de media. Zowel het mediagebruik van allochtone jongeren als de mogelijkheden die er zijn om allochtone jongeren via de media te bereiken worden besproken. Erg praktisch zijn de twee hoofdstukken over de noodzaak en voordelen van het werken met tolken. Het hoofdstuk over het begrip 'cultuur' draagt bij aan de bewustwording van de vooroordelen die waarschijnlijk bij velen van ons aanwezig zijn. Niet alle bijdragen zijn echter even interessant, vernieuwend of diepgaand. Sommige beschreven programma's zijn nog nauwelijks van de grond gekomen, van andere is het succes (nog) twijfelachtig. Het ontbreekt in het boek aan een duidelijke structuur omdat de hoofdstukken zijn ingedeeld naar aanleiding van de themadagen en congressen. Een indeling naar soort interventie of doelgroep was duidelijker geweest. Daarnaast is het jammer dat het boek zich vooral richt op werkwijzen binnen de jeugd-ggz en niet op programma's om de kennis van en houding ten opzichte van de jeugd-ggz van allochtone jongeren en hun ouders te verbeteren. De kanttekeningen nemen niet weg dat het boek interessant is voor verschillende beroepsgroepen in de jeugd-ggz die werken met allochtone jongeren, al is het voor degenen die al goed bekend zijn met het onderwerp minder interessant. De teksten verhogen niet alleen het bewustzijn over wat er speelt, ze bevatten ook praktische handreikingen over hoe hier mee om te gaan. Een boeiende eerste kennismaking, zowel praktisch als theoretisch, met interculturalisatie in de jeugdggz.
A.M. de Haan