Dit boek, met overigens een originele titel, is de doorwerkte neerslag van de expertise die in zeventien jaar is opgebouwd door de directe medewerkers van de vormingsorganisatie Vormingswerk voor Mensen met een Verstandelijke Beperking (vmg), die door een groep ouders is opgericht in 1986. Het is in de eerste plaats een werkboek, inclusief cd-rom, voor mensen die begaan zijn met het welzijn van personen met een verstandelijke beperking, dus ook hun relationeel en seksueel welzijn. Al is dit nog altijd niet evident, ook mensen met een verstandelijke beperking hebben het recht op het vlak van seksualiteit eigen keuzes te maken. Het boek richt zich in de eerste plaats tot begeleiders en ouders, maar tevens tot alle anderen die betrokken zijn bij de zorg voor deze personen. Na het 'Woord vooraf', met de geschiedenis en redenen van het ontstaan van het boek, komt in het eerste deel (zes hoofdstukken), de 'achtergrondtekst', het hoe en waarom aan bod van relationele en seksuele vorming. In het tweede deel krijgt de lezer een inleiding in de methodieken. In het derde deel, 'Methodieken', volgt in negen hoofdstukken een systematische uitdieping van de thema's, achtereenvolgens: de delen van het lichaam, lichamelijke veranderingen, seksuele gevoelens en masturbatie, vrijen en voortplanting, zwangerschap en geboorte, voorbehoedmiddelen, homoseksualiteit, ouderschap en ten slotte seksueel overdraagbare ziektes. Daarna komt een overzicht van de geraadpleegde bronnen: boeken, de resolutie betreffende het bieden van gelijke kansen voor gehandicapten van de Verenigde Naties, een nuttig artikel, websites en andere vormingspakketten. Het geheel sluit af met een reeks nuttige adressen in Vlaanderen en Nederland en een colofon. Dit boek wil handvatten aanreiken - een taal - voor een gesprek, omdat er nog veel handelingsverlegenheid en ook veel weerstand bestaan bij de (professionele) omgeving van personen met een verstandelijke beperking. Zeer veel aandacht wordt er dan ook besteed aan het materiaal voor de mensen met een beperking zelf. Ondersteunend visueel materiaal, in de vorm van tientallen printklare werkblaadjes en foto's op de cd-rom, is essentieel voor een goede communicatie met personen met een verstandelijke beperking. Het boek legt zeer didactisch en helder uit wat vorming wel en niet is, wat de eventuele verborgen agenda is en was achter de vorming van personen met een verstandelijke beperking, waarom al dan niet voor een bepaalde opbouw en aanpak van een thema wordt gekozen. De volgende vragen komen aan de orde: Welke begeleider geeft bij voorkeur vorming? Hoe kan het materiaal nog verder aangepast worden voor personen met heel weinig verstandelijke mogelijkheden en dus meer begeleidingsbehoeften? Wanneer werken met foto's, wanneer met tekeningen? Wanneer nog meer geïndividualiseerd materiaal gebruiken? Wanneer kiezen voor werken in een groep en wanneer voor individueel of met koppels werken? Dezelfde didactische aanpak weerspiegelt zich in de sobere, originele en terugkerende, tevens mooie en overzichtelijke lay-out van het boek, met onder meer icoontjes. De gedichten, aan het begin van deel 2 en deel 3, geven kernachtig en direct de positieve en tedere boodschap van het boek weer. Het boek is als zodanig een wereldprimeur en met spanning en verwachting kijken we uit naar een tweede deel over relaties, dat in de loop van 2007 verschijnt.

R. Cayenberghs