Dit handboek geeft een overzicht van de therapeutische processen (met voornamelijk directief-psychotherapeutische, sociaalpsychiatrische en biologisch-psychiatrische elementen) die zich afspelen in de acute psychiatrie. Door de auteur wordt expliciet gesteld geen zoveelste handboek te willen afleveren, maar eerder een persoonlijk ideeënboek voor de dagelijkse praktijk. Achtereenvolgens worden in het boek behandeld: crisisinterventie en acute psychiatrie, suïcidaal gedrag, depressieve stoornissen, angststoornissen, psychotische stoornissen, therapietrouw, en opnamebeleid.

Naast theoretische uiteenzettingen is er in elk hoofdstuk ruim plaats voor gedetailleerde gevalsbeschrijvingen. Hiermee sluit de auteur aan bij de concrete ervaring van hulpverleners, en juist hierin schuilt de waarde van dit boek: een goede beschrijving van de complexiteit van probleem en oplossing, die niet zomaar te vatten is in klassieke diagnostiek en richtlijnen voor behandeling. Jammer genoeg is deze kwaliteit ook een eerste - weliswaar onvermijdelijke - beperking. De idiosyncratische gevalsbeschrijvingen bevestigen de ervaren hulpverlener in wat hij al weet, lichten een tip van de sluier op voor de spreekwoordelijke neofiet, maar bieden deze laatste onvoldoende theoretisch fundament om tot verandering in werkwijze aan te zetten. Het is verder onduidelijk tot welke doelgroep het handboek zich wenst te richten.

Dat de persoonlijke invulling ook doordringt in terminologie en gegevens, waarvoor wel eenduidigheid en een wetenschappelijke basis bestaan, is een tweede en uiteraard belangrijker beperking. Voorbeeld hiervan is een nieuw ingevoegde paragraaf over het gebruik van medicatie in acute situaties. De aanpak van verschillende acute psychiatrische symptomen, toestandsbeelden en stoornissen wordt volgens alfabetische rangorde doorgenomen. Delier en acute verwardheid worden afzonderlijk vermeld zonder enige duiding van dit artificiële onderscheid. Intramusculaire toediening van diazepam wordt aanbevolen bij de aanpak van acute panische angsten, hoewel het gebruik hiervan niet aanbevolen is door de trage absorptie van diazepam na intramusculair gebruik. Voor de verschillende strategieën ontbreken specifieke referenties, waardoor het moeilijk is om onderscheid te maken tussen wetenschappelijke evidentie enerzijds en persoonlijke invulling anderzijds. Een derde en laatste beperking is de onvolledigheid van de meeste hoofdstukken - opnieuw moeilijk te vermijden door het zeer brede onderwerp. Zo worden aan de bipolaire stoornis slechts vijf pagina's besteed, ondergebracht bij het hoofdstuk van de psychotische stoornissen.

De boeiende gevalsbeschrijvingen zijn een mooie illustratie van de acute psychiatrie, en geven dit handboek zeker een plaats in de desbetreffende literatuur. De persoonlijke invulling en het zeer brede onderwerp leiden echter tot onvolledigheid. Afbakening van onderwerp en betere definitie van doelgroep hadden dit boek naar een hoger niveau kunnen tillen.

J. De Fruyt