Het is even schrikken van deze pil die bijna even dik is als de Amerikaanse uitgave van de dsm-ivtr zelf. Dit zijn dan nog maar alleen de fundamentals voor de kunst van het interviewen. Het boek geeft, mede aan de hand van illustratieve dialogen tussen patiënt en psychiater, zeer concrete aanwijzingen voor het opbouwen van de behandelrelatie, de wijze waarop zoveel mogelijk informatie van de patiënt kan worden verkregen, het uitvoeren van het psychiatrisch onderzoek, het doen van tests, het classificeren binnen de dsm-iv-tr en het interviewen van specifieke diagnostische groepen, inclusief patiënten met persoonlijkheidsstoornissen.
Een eerdere versie van dit boek is verschenen in 1994 en was gericht op de dsm-iv. In de huidige uitgave, die aangepast is aan de dsm-iv-tr, zijn een aantal klinische vignetten toegevoegd van patiënten die de neiging hebben iemand van het leven te beroven.
Zowel symptoomgerichte als inzichtgevende interviewstijlen passeren de revue. Het echtpaar Othmer is grotendeels in Europa opgeleid en koppelt een Amerikaanse stijl aan Duitse grondigheid. Het boek bevat talloze varianten van interventies en manipulaties die toegepast kunnen worden op al dan niet willige psychiatrische patiënten. Hoe start je een vruchtbare werkrelatie (rapport) op? Je kan de rol op je nemen van expert en ook die van de empathische luisteraar. Hoe krijg je bij een sociopathische patiënt het eerder onbesproken materiaal op tafel? Gebruik de techniek 'induction to bragging' (opscheppen), beschreven in het hoofdstuk Strategies to get information. Vooral de wijze waarop de patiënt benaderd moet worden, komt aan de orde. Daarbij worden tact en ook het stellen van grenzen gedemonstreerd aan de hand van foute en meer adequate interventies. Voor deneuropsychiater geeft het hoofdstuk over tests meer uitgebreide mogelijkheden weer om cognitieve functies te testen. Zo kan de lezer fijnzinniger het geheugen leren testen dan met de bekende 3-woordentest: het onmiddellijke geheugen (na 5-10 seconden) kan bijvoorbeeld getest worden met een visuele reproductietest. Het kortetermijngeheugen kan worden ingeschat met het navertellen van een verhaal (butcher story) dat 24 elementen bevat. Onderzoek naar taalfuncties inclusief afasie wordt in 9 bladzijden besproken. Een overzichtelijke checklist met 19 aandachtspunten voor onderzoek sluit het hoofdstuk Testing af.
Het classificeren op basis van de dsm-iv-tr wordt in 5 stappen besproken. As iii wordt hierbij niet overgeslagen: in twee tabellen worden psychiatrische symptomen in verband gebracht met lichamelijke ziekten en met diverse medicaties. De laatste tweehonderd bladzijden van het boek zijn gewijd aan het interviewen en hanteren van speciale diagnostische groepen, waaronder patiënten met dementie, alcoholafhankelijkheid, bipolaire stoornis, waanstoornis, angststoornis, mentale retardatie en ten slotte persoonlijkheidsstoornissen. Dit zijn een soort uitgewerkte supervisiesessies waarin herkenbare knelpunten in de benadering en behandeling worden besproken.
Het boek bereidt voor op het Amerikaanse Board Certification Examination. Bij dit examen worden psychiaters onder meer getoetst op klinische vaardigheden bij het uitvoeren van het psychiatrisch onderzoek. Een differentiële diagnose behoort bij dit examen uit zeker vijf mogelijke diagnoses te bestaan en het boek wijst de weg om tot dit aantal te komen.
Het boek is geschikt voor gebruik bij onderwijs aan psychiaters in opleiding, maar ook voor psychiaters die zich beperkt voelen door de herhaling van de eigen routines. Voor de psychiater die aanhangt tegen een burn-out is het doornemen van het boek een uitgelezen kans het eigen repertoire op te frissen en aan te vullen. Voor de psychiater die erop uit is een neuslengte voorsprong te nemen op de collega's is het boek een must.

H.A. Droogleever Fortuyn