achtergrond Ggz-instellingen in Nederland proberen op grote schaal de toepassing van noodmaatregelen zoals separatie terug te dringen. Toch blijft er een groep patiënten over die een separatie-episode doormaakt of noodmedicatie krijgt toegediend.
doel Inzicht krijgen in patiëntkenmerken die samenhangen met noodmaatregelen, om de kans op escalaties vroegtijdig te kunnen signaleren en effectiever proactief te kunnen werken aan het voorkomen van noodmaatregelen.
methode Een prospectief naturalistisch onderzoek werd gedurende drie maanden uitgevoerd op twee acuteopnameafdelingen. Voor de gegevensverzameling werden twee dynamische evaluatieschalen gebruikt: de Brøset Violence Checklist (bvc) en de Kennedy As V (ka-v). Met ongepaarde t-toetsen, χ2-toetsen en twee logistische-regressieanalyses werd berekend in hoeverre de patiëntkenmerken en evaluatiescores samenhingen met noodmaatregelen.
resultaten Van de 179 patiënten kregen 52 patiënten (29%) een noodmaatregel. De patiëntkenmerken die significant samenhingen met een noodmaatregel waren het hebben van een bipolaire stoornis, opname met een inbewaringstelling, fysieke agressie in de aanmeldfase, ongunstige scores op alle afzonderlijke items van de bvc bij opname en geringe ‘sociale vaardigheden’ en aanwezigheid van ‘gewelddadigheid’ gemeten met de ka-v. Het bvc-item ‘aanval op voorwerpen’ en de variabele ‘fysieke agressie in de aanmeldfase’ hingen het sterkst samen met de toepassing van noodmaatregelen.
conclusie Alhoewel de sensitiviteit van het regressiemodel bescheiden was, kunnen de samenhangende patiëntkenmerken, samen met de gebruikte observatieschalen voor risico-evaluatie over korte termijn, mogelijk een ondersteuning vormen bij het tijdig inzetten van de-escalatiebeleid ter preventie van noodmaatregelen.