achtergrond Hartritmevariabiliteitbiofeedback (hrvb) is een non-invasieve behandelwijze waarbij de patiënt verondersteld wordt te werken aan zelfregulatie van een verstoorde N.-vagusfunctie. De behandeling met hrvb is wellicht klinisch relevant bij stressgerelateerde stoornissen, maar wordt weinig toegepast in de reguliere behandeling.
doel Onderzoek van effectiviteit van hrvb als mogelijk psychofysiologische aanvulling bij behandeling van angst, depressie en de posttraumatische stressstoornis (ptss).
methode Systematische literatuurstudie met zoektermen ‘hrv’, ‘biofeedback’, ‘ptsd’, ‘depression’, ‘panic disorder' en ‘anxiety disorder’.
resultaten De literatuurstudie leverde 789 artikelen op, na evidence-based kritische selectie volgens de grade-methode bleven 6 studies die voldeden als gerandomiseerde gecontroleerde trial (rct) en 4 relevante studies over. De rct’s met als controlegroepen treatment as usual en spierontspanningstraining toonden klinisch significante effectiviteit voor hrvb en betere uitkomsten in vergelijking met de controlegroepen na 4-8 weken.
conclusie Uit deze systematische literatuurstudie bleek dat hrv populair is in de wetenschappelijke literatuur, maar dat hrvb in geringe mate systematisch is onderzocht. De significante uitkomsten van het geringe aantal gerandomiseerde studies wijzen op een mogelijk gunstig effect van hrvb bij zowel ptss als depressie. Een integratie van hrvb in de klinische praktijk bij een depressiebehandeling en behandeling van ptss zou kunnen worden overwogen als aanvulling op psychotherapie. Tevens is aan te bevelen nader onderzoek te doen bij grotere groepen, naar het werkingsmechanisme en naar follow-up op langere termijn.