Functioneel herstel en zelfregulatie: opgaven voor cliënten én psychiaters
achtergrond Herstel staat in het centrum van de belangstelling, maar er is discussie over het concept. Het functionele aspect, het herstellen en ontwikkelen van psychische functies, wordt in de psychische gezondheidszorg zelden geëxpliciteerd. Daardoor worden mogelijk kansen gemist, in het bijzonder in het cliënten helpen bij de ontwikkeling of het herstel van hun zelfregulatief vermogen.
doel Verduidelijken wat we kunnen verstaan onder functioneel herstel en waarom het zinvol is dit thema apart te benoemen en een onderscheid te maken tussen functioneren en (psychische) functies.
methode Ik geef een overzicht van actuele ontwikkelingen in en om de psychische zorg en de betekenis van het begrip herstel. Verder beargumenteer ik het nut van een onderscheid in vier aspecten van herstel: klinisch, persoonlijk, maatschappelijk én functioneel.
resultaten Functioneel herstel wordt nog niet, zoals in de overige geneeskunde (revalidatie), apart benoemd. Wanneer dat wel gebeurt, in het bijzonder als de aandacht zich richt op de executieve functies en de betekenis daarvan voor de zelfregulatie, worden nieuwe kansen zichtbaar om cliënten bij hun herstelproces te ondersteunen.
conclusie Door functioneel herstel te onderscheiden liggen nieuwe aangrijpingspunten voor herstel in het verschiet, ook als klinisch herstel geen reële optie (meer) is. Het gebruik van de icf kan ertoe bijdragen dat de focus wordt gericht op het herstel van (psychosociaal) functioneren én psychische functies.