achtergrond Klinische zoantropie is een zeldzame waan waarbij de patiënt meent te zijn veranderd in een dier.
doel Onderzoeken van de klinische en wetenschappelijke relevantie van deze klassieke diagnostische categorie.
methode Onderzoek in de historische literatuur en in PubMed, Embase en Ovid.
resultaten In de internationale wetenschappelijke literatuur zijn niet meer dan 56 gevalsbeschrijvingen bekend van klinische zoantropie. Aangezien gericht onderzoek in het verleden relatief grote case series heeft opgeleverd, kan echter worden geconcludeerd dat de aandoening waarschijnlijk vaker voorkomt dan de literatuur suggereert. Mogelijk bestaan primaire vormen – berustend op een psychische dan wel onduidelijke oorzaak – naast secundaire, die worden gemedieerd door aberrante somatosensorische sensaties. Behandeling van het onderliggend toestandsbeeld (in de meeste gevallen een psychotische stoornis of stemmingsstoornis) is in de loop van de tijd steeds succesvoller gebleken.
conclusie Vanwege het mogelijke samengaan met veranderingen in de coenesthesie, oftewel het gevoel van lichamelijke existentie, wordt aanbevolen om in de praktijk alert te zijn op de klinische zoantropie en deze niet louter te behandelen zoals men andere wanen behandelt. Geadviseerd wordt om in voorkomende gevallen aanvullend somatisch onderzoek te verrichten – inclusief een eeg en beeldvormend onderzoek van het brein – en de behandeling hierop af te stemmen.