achtergrond Automutilatie is intentionele, directe verwonding van lichaamsweefsel zonder de aanwezigheid van suïcidale ideatie. Deze komt zeer frequent voor bij patiënten met as II-gerelateerde stoornissen, in het bijzonder borderlinepersoonlijkheidsstoornis (bps). Binnen de psychodynamische theorie werd automutilatie vroeger vooral benaderd vanuit de symbolische
betekenis die dit gedrag kan hebben, zoals zelfbestraffing. Nu wordt automutilatie eerder in het kader geplaatst van de rol die deze heeft in het psychisch functioneren zelf, soms op een niveau voor er betekenisgeving aanwezig is, zoals affectregulatie.
doel Belichten van een recentere psychodynamische benadering van het begrip automutilatie en schetsen van de klinische implementatie hiervan.
methode Systematische zoektocht in de literatuur over automutilatie en recente psychodynamische modellen hierover in het bijzonder.
resultaten Wij beschrijven drie dimensies van psychische verandering en demonstreren hoe men deze kan implementeren in de klinische behandeling. De focus ligt daarbij niet meer op de symptomen, maar op een breder psychotherapeutisch proces, gericht op het bereiken van een structurele verandering in de persoonlijkheid. Daarbij is de relatie tussen de basis van dit proces en het therapeutische effect op automutilatie bij bps van belang.
conclusie De geschetste benadering van automutilatie is een belangrijke pijler in de psychodynamische behandeling van patiënten met een bps. Huidige psychodynamische modellen gericht op behandeling van bps bieden een theoretische achtergrond om dit in de klinische behandeling te implementeren.