achtergrond In het debat over evidence-based psychotherapie wordt vaak uitgegaan van een beperkte generaliseerbaarheid van gerandomiseerde gecontroleerde trials (rct's). Een vaak genoemde reden betreft de strenge exclusiecriteria, waardoor patiënten met comorbiditeit en multipele diagnoses niet worden opgenomen in onderzoek.
doel In de literatuur nagaan of de exclusiecriteria inderdaad de generaliseerbaarheid van rct's over psychotherapie beperken.
methode Narratief overzicht van de literatuur.
resultaten Exclusiecriteria bleken bij psychotherapieonderzoek niet zo'n grote hinderpaal te zijn voor de generaliseerbaarheid van de resultaten ervan.
conclusie De meeste patiënten uit de klinische praktijk kunnen geïncludeerd worden in een rct. Recente rct's includeren ook veel patiënten met comorbiditeit.