achtergrond Het onderzoek naar de meest effectieve behandeling van paniekstoornis en agorafobie is doorlopend in beweging. Nieuwe behandelingen worden onderzocht, maar ook combinaties van bestaande behandelingen krijgen meer aandacht. Er is door deze ontwikkelingen behoefte aan een overzicht van de recente ontwikkelingen in de behandelingen van paniekstoornis en agorafobie.
doel Het geven van een overzicht van de behandelonderzoeken en meta-analyses die er de afgelopen jaren zijn verschenen over paniekstoornis en agorafobie.
methode Literatuur werd verzameld met behulp van Excerpta Medica, Psychinfo en Index Medicus. De literatuurverwijzingen behorende bij de aldus gevonden artikelen zijn er ook bij betrokken.
resultaten Uiteenlopende psychotherapeutische en medicamenteuze interventies zijn effectief bevonden in gecontroleerd onderzoek. Directe vergelijkingen tussen psychotherapie en medicatie worden te weinig gedaan en laten uiteenlopende bevindingen zien. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat het combineren van een antidepressivum met exposure-in-vivo-therapie effectiever is dan de afzonderlijke behandelingen of andere combinatiebehandelingen. Het voordeel van deze combinatie is vooral het reduceren van agorafobisch vermijdingsgedrag.
conclusie Hoewel erg veel onderzoek is verricht naar de effectiviteit van verschillende behandelingen op korte termijn, is nog weinig bekend over de optimale behandelduur, het op elkaar afstemmen van verschillende interventies, de vervolgstappen bij non-respons en de invloed van comorbiditeit op de uitkomsten van behandeling.