Paniek! Over paniekstoornis en agorafobie is een handzaam boekje, bedoeld voor mensen die kampen met een paniekstoornis met of zonder agorafobie. De eerste auteur is gepromoveerd op cognitieve gedragstherapie bij lichte paniekklachten; de tweede auteur is mederedacteur van de reeks ‘Zorgen voor jezelf’, en eveneens goed thuis in de cognitieve gedragstherapie.

Het boekje biedt een compleet overzicht: uitleg over de klachten, informatie over mogelijke behandelingen en zelfs een complete zelfhulpcursus. Aan het einde is een lijst opgenomen met nuttige boeken. Ook zijn de belangrijkste websites vermeld waar men behandelrichtlijnen kan downloaden, lotgenotencontact kan zoeken, vragen kan stellen, of een cognitieve gedragstherapeut kan vinden.

Het boekje is toegankelijk geschreven, waarbij medisch taalgebruik wordt vermeden of wordt uitgelegd. De keerzijde is dat het taalgebruik soms wat aan de populaire kant is, de zinnen taalkundig niet alle even correct zijn en sommige uitspraken wat ongenuanceerd zijn. Er wordt consequent uitgegaan van het perspectief van de patiënt. Algemene misvattingen worden besproken (‘paniek en hyperventilatie zijn niet hetzelfde’) en verwarrende medische terminologie wordt uitgelegd (‘de term ‘antidepressivum’ dekt de lading niet, want deze medicijnen zijn ook effectief tegen angststoornissen’). De tekst wordt ondersteund door figuren en schema’s en de belangrijkste informatie wordt samengevat in gemarkeerde blokjes tekst.

Het eerste deel geeft vooral informatie. Het tweede deel (hoofdstuk 4: ‘wat kun je er zelf aan doen’) bespreekt de inhoud van een zelfhulpprogramma. Dit zelfhulpprogramma is door de eerste auteur geschreven en wordt als groepscursus door diverse ggz-instellingen in het land gegeven. Uitleg over een therapieonderdeel wordt afgewisseld met ervaringen van drie fictieve deelnemers, met opdrachten, registratieformulieren en gemarkeerde blokjes met samenvattende tekst. Dit maakt het een afwisselend geheel. Er wordt ruimte vrijgelaten om diverse opdrachten te maken, maar door het compacte formaat van het boekje lijkt dit niet erg haalbaar.

Al met al is het een handzaam en toch compleet boekje, waar de doelgroep een belangrijke boodschap uit zal onthouden: aan paniekklachten kun je wat doen.

N. Batelaan