Diagnose en behandeling van adhd op volwassen leeftijd roepen nog vaak controverse en onduidelijkheid op. De redacteuren stelden zich tot doel een toegankelijk boek te maken over de huidige kennis over adhd bij volwassenen, met daarbij handvatten voor de praktijk. Dit boek bevat een reeks korte bijdragen over theoretische en klinische thema’s. Het is niet opgevat als een naslagwerk: een trefwoordenregister ontbreekt. We treffen up-to-date hoofdstukjes over genetica en beeldvormend onderzoek aan. De delen over cognitief gedragstherapeutische en medicamenteuze behandeling zijn zo beknopt dat de geïnteresseerde lezer toch op zoek zal moeten gaan naar literatuur die hier dieper op in gaat. Gelukkig verschijnen er de laatste jaren meer in het Nederlands vertaalde boeken over coaching en psychotherapie voor volwassenen met adhd .

Aangezien nogal wat hoofdstukjes worden gewijd aan comorbiditeit, was het passend geweest om in de inleiding juist kritisch stil te staan bij dit begrip in het kader van ontwikkelingsstoornissen. Comorbiditeit is in het geval van adhd bij volwassenen niet simpelweg een ‘fenomeen’ te noemen, zoals in het boek beschreven wordt, maar ook het conceptueel gevolg van een arbitrair diagnostisch classificatiesysteem.

Wat wel een fenomeen is bij adhd bij volwassenen, is de complexiteit en variëteit aan symptomen. Een gelanceerd begrip zoals ‘ ontwikkelingscomorbiditeit ’ houdt schijnbaar niet meer in dan dat de trajecten van de symptomen van de verschillende stoornissen gedurende de levensloop moeilijk te ontwarren zijn. We lezen in dezelfde inleiding over comorbiditeit nog onduidelijke zinnen die als ‘waarheden’ worden aangekondigd. Bijvoorbeeld ‘ bij comorbiditeit moet zo veel mogelijk het meest oorzakelijke en/of het meest ernstige beeld eerst behandeld worden in de hoop dat het tweede beeld vermindert in ernst door de behandeling van het eerste deel ’ (p. 96).

Gelukkig worden verderop in het boek, bij het lezen van de klinische vignetten, deze ‘beelden’ toch weer reële personen of patiënten. De casusbesprekingen illustreren op verhelderende wijze de aangesneden thema’s zoals de overlap met autisme, stemmingsstoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en dergelijke. Enkel het hoofdstukje over samengaande angstsymptomen is onduidelijk verstrengeld geraakt in beschouwingen over syndroom van Gilles de la Tourette.

Dit boek is erg toegankelijk, maar om de zo moeilijke complexiteit bij adhd bij volwassenen helder te krijgen is het nodig om alle bijdragen van verschillende auteurs goed op elkaar te laten aansluiten. Dit is in dit boek bijna gelukt …

J. Scholiers