De moeilijkheidsgraad van goed
Dit boek vertelt over de lotgevallen van een 16-jarig meisje dat uit een psychiatrisch ziekenhuis ontslagen wordt na een verblijf van 5 maanden. Er is vreugde naar huis te kunnen, maar ook angst voor confrontatie met de echte wereld; ook beseft ze dat niet alle problemen opgelost zijn. Dit is ‘de moeilijkheidsgraad van goed’: pijn is inherent aan het leven en normale dingen kunnen je helemaal onderuit halen.
Het boek is geschreven in een typisch adolescentaire stijl. Het maakt duidelijk dat de adolescentie als ontwikkelingsfase kan leiden tot ernstige stoornissen, met het risico erin te blijven vastzitten.
Naast de identiteitsvragen en existentiële kwesties komt de ambivalentie van jongeren ten opzichte van ouders en volwassenen mooi tot uiting. Zoals de botsing tussen het verlangen zelfstandig te zijn en weer kinderlijk afhankelijk te zijn en de verloren tijd in te halen. De citaten aan het begin van elk kort hoofdstukje vormen een nog niet doorleefd volwassen antwoord op de voornaamste preoccupaties en beslommeringen van de jongere. Typisch voor een 16-jarige is de afwisseling tussen de reflexieve momenten enerzijds en het vrij egocentrische gezichtspunt anderzijds.
Ook al schemert hier en daar iets door van de complexiteit tussen traumatische ervaringen en de persoonlijke manier om hiermee om te gaan, toch blijf ik als psychotherapeut gefrustreerd achter. Het gaat om een meisje aan het einde van haar behandeling, maar ik krijg weinig inkijk in haar intrapsychische dynamiek of fantasieleven.
Charlie heeft veel aandacht nodig, ook lichamelijke aandacht, zoals knuffels door de opvoeders. Dit is wat in haar beleving de ‘genezing’ bewerkstelligt. Wat ze verder lijkt te begrijpen van haar behandeling, is dat spreken helpt, maar vooral dat bij iedere neerwaartse beweging de medicatie opgehoogd moet worden. Of medicatie blijvend noodzakelijk zal zijn, wordt niet ter discussie gesteld. Toch biedt het boek een hoopvol einde. Charlie durft voor zichzelf op te komen, wat de relatie met haar vriend ten goede komt, en samen gaan ze de kliniek bezoeken om afscheid te nemen.
Voor tieners, ouders en mensen die geïnteresseerd zijn in het werken met adolescenten is het een zinvol boek. Je krijgt een inkijk in de belevingswereld van jongeren (met problemen), echter zonder dat de dynamiek van de problemen echt wordt uitgediept. Voor wie ervaring heeft met adolescenten is het een vlot lezende bevestiging van wat hij of zij in de dagelijkse praktijk meemaakt, niet meer of niet minder.
Lut de Rijdt