Encyclopedisch Woordenboek van de Psychologie
Deze lijvige encyclopedie bevat maar liefst ruim 4500 begrippen en namen uit het domein van de psychologie. Deze begrippen bestrijken bovendien een breed palet, gaande van klassieke stromingen in de psychologie, zoals het behaviorisme, de cognitieve psychologie en de psychoanalyse, tot meer recente cognitief-psychologische begrippen, leer- en geheugentheorieën en gezondheidspsychologische opvattingen en begrippen. Maar ook belangrijke termen uit de seksuologie, de klinische psychologie, de psychiatrie en de psychotherapie zijn goed vertegenwoordigd. Evenmin ontbreken begrippen uit de neurobiologie (bijvoorbeeld 'adrenocorticotroop hormoon' en 'psycho-endocrinologie') en de statistiek (bijvoorbeeld 'regressievergelijking'). Interessant is dat het boek bovendien 141 korte biografieën bevat van belangrijke grondleggers van de psychologie, onder wie uiteraard Skinner, Freud en Watson, maar ook Le Bonn, Galton, Broca, Fromm en Vygotsky, om er maar enkelen te noemen. In tegenstelling tot de benadering in vele encyclopedieën, worden in deze uitgave al deze begrippen en personen vrij neutraal beschreven. De soms sterk evaluatieve ('deze theorie is achterhaald') of juist hagiografische tendens die vele encyclopedieën in de psychologie kenmerkt, ontbreekt dan ook, wat een bijzonder aangenaam en verfrissend effect heeft. Bovendien bevat deze encyclopedie ook heel recent ingevoerde begrippen, zoals de term 'reflectieve functie', hoewel een begrip als 'mindfulness' dan weer ontbreekt. Maar eerlijk is eerlijk: niets is gemakkelijker dan kritiek te leveren en te wijzen op ontbrekende termen of namen. Het is nu eenmaal onbegonnen werk om alles en iedereen te vermelden. Een belangrijker punt van kritiek is wellicht dat de definities van sommige termen wel erg kort zijn (zoals het complexe 'michigan-stressmodel', dat slechts 3 regels krijgt), terwijl de omschrijving bij andere termen (bijvoorbeeld 'arbeidsmotivatietheorieën') maar liefst 3 pagina's beslaat. Ook een uitgebreider lijst van verder te raadplegen literatuur had de praktische bruikbaarheid van het boek ten goede gekomen, vooral voor de meerwaardezoeker en/of naarstige student. Maar laten we vooral niet te negatief zijn: deze encyclopedie doorstaat met gemak de vergelijking met internationale encyclopedieën. En om het maar meteen toe te geven: bij het werken aan een cursus onlangs kon ik de verleiding niet weerstaan om snel te kijken hoe enkele begrippen in deze encyclopedie werden gedefinieerd. Het boek is overigens ook heel geschikt om er wat in te grasduinen op een vrij ogenblik. Weet u bijvoorbeeld wat een 'abstinence violation effect' is? Of wilt u uw kennis over de 'daseinsanalyse' opfrissen? Het kan allemaal met deze encyclopedie, die ondertussen een vaste plaats in mijn boekenkast heeft verworven. Misschien binnenkort ook in de uwe? Ik kan het van harte aanbevelen.
P. Luyten