Aspecten van cognitief functioneren bij autismespectrumstoornissen
achtergrond De aard van de psychische processen die aan de beperkingen en gedragingen bij autismespectrumstoornissen (ass) ten grondslag liggen, is grotendeels nog onbekend.
doel Enkele fundamentele psychische processen verkennen, te weten (1) enkele executieve functies (ef), en (2) automatisering.
methode De deelnemers met ass waren niet verstandelijk gehandicapt, en 18 jaar of ouder. Daarom is de onderzochte groep qua ontwikkeling van de frontale hersenen als betrekkelijk homogeen te beschouwen. In dit onderzoeksproject is gebruikgemaakt van een gecomputeriseerde versie van de door Sternberg ontworpen memory recognition test. In deze test moet de proefpersoon beoordelen of een letter die kort op het computerscherm wordt getoond, terug te vinden is in een daaropvolgende groep letters. De snelheid waarmee de proefpersoon reageert, wordt gemeten.
resultaten Er was in de ass-groep geen tekort m.b.t. de verdeelde aandacht. In het onderzoek naar cognitieve flexibiliteit bleek er bij de deelnemers met ass evenmin een tekort te zijn. In het onderzoek naar post-errorvertraging bleek dat de controlegroep vertraagde na een fout. Dit was niet of veel minder het geval bij de groep deelnemers met autisme. In het onderzoek naar automatisering bleek dat bij de ass-groep, ook na lang oefenen, de informatieverwerking niet snel en moeiteloos verliep, in tegenstelling tot bij de controlegroep. Een opvallende bevinding was dat de deelnemers met ass over het geheel genomen beduidend trager reageerden dan de deelnemers in de controlegroep.
conclusie Voorlopige conclusie, mede op grond van de resultaten van onderzoeken door anderen, is dat de ef-theorie voor autisme niet onverkort te handhaven lijkt te zijn. Mogelijk is de centrale cognitieve problematiek bij ass een tekortkoming in de verwerking van complexe of overvloedige informatie, zoals sommige onderzoekers stellen. Om deze problematiek te inventariseren zijn waarschijnlijk 'rijkere' testsituaties vereist. De automatisering van taken is mogelijk traag of onvolledig bij mensen met ass, hetgeen belangrijke consequenties kan hebben voor hun ontwikkeling.