Working with Self-Harming Adolescents. A Collaborative, Strengths-Based Therapy Approach
Het lijkt erop dat de laatste jaren meer en meer adolescenten zelfbeschadigend gedrag vertonen, althans er is in ieder geval meer aandacht voor in de media. De jeugdgezondheidszorg en ook de jeugdzorg zien veel adolescenten die zich snijden, zich brandwonden toebrengen, alcohol en drugs misbruiken of zich storten in risicovol gedrag. Dit is een lastig te behandelen groep jongeren, die doorgaans weinig belangstelling toont voor behandeling en een eenmaal begonnen behandeling vaak vroegtijdig afbreekt. Dit boek van Selekman is opgezet als een soort werkboek met veel voorbeelden en praktische handvatten. Selekman is een gezinstherapeut en de gezinsbenadering staat dan ook centraal in dit werk. Het boek begint heel verrassend met een hoofdstuk voor ouders hoe om te gaan met het zelfbeschadigende gedrag van opgroeiende kinderen. De centrale boodschap is hier het belang van de kwaliteit van de adolescent-ouderrelatie, en deze boodschap wordt zeer regelmatig, door het hele boek heen, herhaald. De adolescent met zelfbeschadigend gedrag heeft moeite met zelfregulatie, mede omdat hij/zij niet in staat is zichzelf adequaat te troosten en emotioneel overspoeld raakt bij zorgen en verdriet. De ouder moet dan de juiste holding bieden, emotioneel beschikbaar blijven, terwijl de autonomie gewaarborgd blijft. Niet eenvoudig dus. De behandelmethode die in dit boek gehanteerd wordt, is de oplossingsgerichte therapie, echter zonder dat dit dogmatisch doorgevoerd wordt. Er worden ook allerlei cognitieve technieken beschreven en ook meditatietechnieken, inclusief mindfulness, aan de hand van zeer kleurrijke voorbeelden. Een belangrijk uitgangspunt van Selekman is om niet uit te gaan van de pathologie van de adolescenten, maar juist de competenties te benadrukken. Niet de therapeut is de deskundige, maar de adolescent en het gezin. In de laatste twee hoofdstukken beschrijft Selekman op een leuke creatieve wijze hoe hij zowel succesvol behandelde adolescenten als zich tegen hulpverlening afzettende adolescenten inzet als cotherapeuten. Dit is een levendig geschreven boek, met veel gedetailleerd uitgeschreven voorbeelden, om de zo belangrijke adolescent-ouderrelatie te herstellen. Van belang is nog te vermelden dat Selekman werkzaam is in een privépraktijk en de adolescenten die hij beschrijft in zijn boek voor een groot deel afkomstig zijn uit beter gesitueerde gezinnen, wat niet wegneemt dat de technieken die hij beschrijft een verrijking zijn voor iedere therapeut die werkt met adolescenten met zelfbeschadigend gedrag.
C.G. Reichart