Adolescenten en de liefde. Psychotherapie met adolescenten
Een zeer breed opgezet en goed leesbaar boek, waarin naast de psychotherapeutische aspecten van de adolescentiefase, met als thema liefde en seksualiteit, ook de normale ontwikkeling op dit gebied en veel achtergrondinformatie aan bod komen. Een leuk boek om te lezen en niet alleen voor psychotherapeuten. Zo begint het boek met een helder hoofdstuk van Philip Graham, auteur van onder meer The End of Adolescence (2004). In dit hoofdstuk wordt, met onderzoeksgegevens onderbouwd, uitgelegd dat de regelmatig beschreven intensiteit en onrust van de liefde tijdens de adolescentie meer te maken hebben met gebrek aan ervaring dan dat dit specifiek is voor de adolescentiefase. Bij de gemiddelde adolescent is het denken en voelen eigenlijk vanaf de leeftijd van ongeveer veertien jaar volledig ontwikkeld. Nu nog ervaring opdoen. Op welke wijze dat allemaal mogelijk is en welke ontwikkelingspsychologische, psychopathologische en omgevingsvariabelen (o.m. maatschappij, cultuur, gezin en religie) dit allemaal kunnen beïnvloeden, dat komt in de volgende achttien hoofdstukken aan de orde. Het hoofdstuk van Gerrit van der Most: 'Ik en Gij' versus de rest van de wereld, over intimiteit, identiteit en psychotherapeutische dilemma's, maakt je nieuwsgierig naar meer kennis over developmental psychotherapy. Zou het met meer kennis op dit gebied werkelijk mogelijk zijn psychotherapeutische dilemma's als 'kan deze jongeman profiteren van deze therapie?' op te lossen? Het hoofdstuk 'Pubers en liefde' van Willem Heuves is met veel gevoel voor de belevingswereld van de twaalfjarige geschreven. De zin 'Verliefd zijn betekent een belofte naar perfectie met zijn tweeën' is een krachtige samenvatting van verliefdheden die vooral in deze fase spelen en dit wordt geïllustreerd met kleurrijke voorbeelden uit de praktijk. Deze aangename afwisseling van een theoretische inleiding en kleurrijke vignetten geldt voor alle hoofdstukken in het boek. Het hoofdstuk van Bert Sanders over homoseksualiteit bij adolescenten is vooral informatief en waarschijnlijk terecht niet zozeer gericht op psychotherapie. Het begrip 'geïnternaliseerd heteroseksisme' is zeer verhelderend voor de invloed op de houding ten opzichte van de homoseksuele adolescent van met name ouders en natuurlijk ook van de psychotherapeut. Voor therapeuten en andere hulpverleners in het veld die werken met adolescenten, is dit een boek dat zeker de moeite waard is om te lezen.
C.G. Reichart