Het psychisch onvermogen terecht te staan. Waarborg of belemmering van het recht op een eerlijk proces
Deze monografie met als ondertitel Waarborg of belemmering van het recht op een eerlijk proces, behelst een rechtsvergelijkend onderzoek betreffende fitness to stand trial en beschrijft de grote mate van verschil in toepassing van dit principe tussen de Anglo-Amerikaanse en de Nederlandse strafrechtspleging. De toets van deze vergelijking leggen de auteurs bij de vraag of de verschillen een zogenaamd fair trial beïnvloeden. Hoewel beide rechtssystemen een schorsing van de vervolging mogelijk maken, wordt in de Angelsaksische landen het accent gelegd op de procesonbekwaamheid, dat wil zeggen het onvermogen van de verdachte, vanwege beperkingen op psychische gronden, om de procesgang te kunnen volgen, ongeacht of deze beperkingen reeds bestonden ten tijde van de tenlastelegging (dus ongeacht de vraag of er sprake is van ontoerekeningsvatbaarheid of verminderde toerekeningsvatbaarheid) of zich pas later ontwikkeld hebben. In Nederland kan schorsing van de vervolging slechts plaatsvinden als de belemmerende psychische stoornis zich pas na het plegen van het tenlastegelegde ontwikkeld heeft. Een dergelijke schorsing vindt in Nederland zelden plaats en roept de vraag op welke betekenis aan 'procesonbekwaamheid' moet worden toegekend, dan wel welke psychische, fysieke en/of intellectuele stoornissen deze bekwaamheid kunnen inperken. De beide auteurs illustreren hun probleemstelling onder meer aan de hand van de casus 'Menten' en van de berechting van zeer bejaarde voormalige oorlogsmisdadigers en dictators. Ook de rol van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten voor de Mens en Fundamentele Vrijheden (evrm) komt aan de orde. Dit boekje is zeer leesbaar geschreven en aan te bevelen voor juristen en gedragskundigen die betrokken zijn bij het strafproces.
B.C.M. Raes