Even controleren. Scènes uit het leven van een dwangneuroot
Dit boek vertelt van binnenuit hoe het is om te leven met een obsessieve compulsieve stoornis (ocd). Zoals de titel vermeldt, bestaat het boek uit een compilatie van belevingen uit het dagelijks leven van een ervaringsdeskundige. Het beschrijft, soms op nogal scherpe wijze, de dagelijkse moeilijkheden waarmee een patiënt met ocd geconfronteerd wordt.
De schrijfster leidt je binnen in haar leven. Ze illustreert hoe ze de broodnodige rituelen beleeft en hoe ze in de spiraal van dwanggedachten en dwanghandelingen die bijna los staan van de realiteit gevangen raakt, terwijl ze tegelijkertijd de absurditeit ervan beseft. De schrijfstijl is zeer direct en levendig: ze vertelt je rechtstreeks haar verhaal. De scènes worden hierbij in de tijd kriskras door elkaar gehusseld. Spijtig genoeg reduceert de schrijfster haar volledige identiteit tot haar stoornis en slaagt ze er niet in enige diepgang in haar verhaal te brengen. Ze beperkt zich tot een beschrijving van wat er door haar hoofd gaat, zonder dieperliggende betekenis of inzicht. Een coherente structuur ontbreekt en er worden geen nieuwe invalshoeken over ocd belicht.
Ik weet niet goed voor wie dit boek geschreven is. Medepatiënten zullen zich slechts gedeeltelijk terugvinden in het verhaal. Bij de algemene lezer werpt het meer vragen op dan dat het inzicht geeft. In tegenstelling tot Alles onder controle van Baer (2002) is het niet geschikt als instrument bij psychoeducatie voor patiënt en familie: de cynische stijl en de zelfabsorptie in haar innerlijke beleving zullen bij vrienden en familieleden eerder onbegrip oproepen. Concrete of nuttige inzichten over hoe je beter kan omgaan met ocd worden niet aangereikt. Vanuit therapeutisch standpunt brengt het niet veel bij. Door de sarcastische beschrijving kweekt het boek weinig begrip voor de ernst van ocd en doet het afbreuk aan de lijdensdruk die deze stoornis veroorzaakt, bij zowel de patiënt als zijn onmiddellijke omgeving.
L. Gabriëls