Die Wanderung. Eine trialogische Biografie
De Duitse psychiater Detlef Petry, sinds 1978 werkzaam in het Psycho-Medisch Streekcentrum Vij-verdal te Maastricht, is geen onbekende in de Nederlandstalige psychiatrie. Voor zijn werk op het gebied van de rehabilitatie van chronisch psychi-atrische patiënten kreeg hij vanaf de jaren negentig (ook formeel) erkenning van de zijde van de patiënten en hun families, de professie en de overheid. Richtinggevend was voor hem steeds de om-schrijving die zijn mentor Douglas Bennett gaf van het rehabilitatieproces: zorg voor de psychisch gehandicapte patiënten met oog voor hun gezonde eigenschappen, zodat zij kunnen leven op het niveau en in de omgeving die het best bij hen past. Petry schreef dit boek met de expliciete be-doeling bij te dragen aan de destigmatisering van chronisch psychiatrische patiënten. Daartoe vergeleek hij zijn eigen (familie)geschiedenis met die van patiënt Bert Boers. De vele Parallelen und Brücken tussen beiden maken zicht- en voelbaar dat '... es geht um die Universalität und Gleichheit von menschlichen Lebenswegen und Schicksalen, egal ob Patient oder Psychiater [...] Diese Gefühle der Ubertragung und Gegenübertragung, die sich im laufe der Jahre zwischen uns im Trialog entwickelten, auf der Grundlage von Liebe, Treue und Loyalität, sind das eigentliche Geheimnis [...] bei Menschen mit einem schweren und langen psychischen Leidensweg. Diese Fürsorge und Solidarität für den Anderen ist dann auch echt und kann nicht geplant oder strategisch eingesetzt werden - dies ist der Kern für die Haltung eines Lebensassistenten.' Niet voor niets werd Petry's benadering door Van Dant-zig 'hoogwaardige chronische psychotherapie' genoemd. De titel van het boek zou men kunnen vertalen als Odyssee, omdat Petry, in 'trialoog' met Boers en zijn familie, een zwerftocht van vele jaren beschrijft door de chronische psychiatrie. Aan het eind van die zwerftocht stelt hij vast dat voor hem een psychiater niet zozeer een medisch specialist is, dan wel een persoonlijkheid met humanistische inslag, gevormd door een brede culturele belangstelling, en met grote kennis van de maat-schappelijke processen - 'Spezialisten des täglichen Lebens … Spezialisten der Geduld'. Gezien zijn affiniteit met de ideeën van de antipsychiatrie zal het geen verbazing wekken dat Petry elektroconvulsieve therapie afwijst, de klas-sieke diagnostiek en classificatie in de chronische psychiatrie obsoleet noemt en probeert de traditionele hiërarchie binnen het psychiatrische team om te keren. Onder de huidige omstandigheden vergt het moed dergelijke standpunten te verkondigen. Moed kan Petry niet ontzegd worden, oprechte betrokkenheid evenmin. Kortom: een document humain van een gedreven sociaal psychiater. Wie deze schoen past, trekke hem aan.
P.P.G. Hodiamont