Specific learning disabilities and difficulties in children and adolescents. Psychological assessment and evaluation
In de Verenigde Staten woedt al enkele jaren een heftig debat over de inclusie- en exclusiecriteria van leerproblemen en leerstoornissen. De heftigheid wordt mede bepaald omdat leerstoornissen in de Verenigde Staten criteria zijn voor plaatsing in een speciale klas of voor speciale assistentie in de eigen (reguliere) klas. Het discrepantiecriterium, dat ook in de dsm-iv bij de lees-, reken- en de schrijfstoornis gehanteerd wordt, staat ter discussie (Verheij & Van Doorn 2002).
In de Nederlandse situatie is na een rapport van de Gezondheidsraad in 1995 gekozen voor een beschrijvende definitie van dyslexie, die aangeeft om welk probleemgedrag het gaat, zonder vast te leggen waardoor het ontstaat. Parallel hieraan is ook reeds voor dyscalculie zo'n omschrijving gemaakt.
Het boek Specific learning disabilities and difficulties in children and adolescents is, hoewel niet uitsluitend Amerikanen een bijdrage leverden, geschreven vanuit de Amerikaanse traditie rond specifieke leerproblemen en leerstoornissen. Als een van de redenen om het boek te schrijven - en dat maakt het boek interessant voor de Europese lezer - noemen de auteurs dat er in de laatste twee decennia van de vorige eeuw veel alternatieven beschikbaar gekomen zijn voor de Wechslerschalen.
Het boek bestaat uit vier delen. Het eerste deel betreft historie en beschrijft met een uitvoerige bespreking van de Wechsler-intelligentieschalen de traditie. Het tweede deel biedt alternatieve cognitieve benaderingen van diagnostiek en remediëring van specifieke leerproblemen en leerstoornissen. Achtereenvolgens worden de Woodcock-Johnson-tests, de Kaufman-tests, het Cognitive Assessment System en de British Ability Scales besproken. Een interessant, maar opzichzelfstaand hoofdstuk, is het hoofdstuk van Feuerstein & Feuerstein over de verenigbaarheid van dynamisch onderzoek met het psychometrische model. In het derde deel staat de neuropsychologische benadering van leerproblemen en leerstoornissen centraal. Na een inleidend hoofdstuk worden de Halstead-Reitan-test, de nieuwe nepsy en een aantal geheugentests (Wide Range Assessment of Memory and Learning (wraml), Test Of Memory and Learning (tomal) en California Verbal Learning Test-Children's version (cvlt-c)) uitgebreid besproken. In het vierde deel integreren de redacteuren het besprokene, gericht op hoe te testen in het nieuwe millennium.
Samenvattend: dit is een specialistisch boek voor specialisten. Mijns inziens is het voor cognitief- psychologen en neuropsychologen een actueel standaardwerk. Binnen de kinder- en jeugdpsychiatrische praktijk is het boek interessant voor hen die belangstelling hebben voor het grensvlak tussen ontwikkeling en leren. Een nadeel is dan dat dit boek nagenoeg puur vanuit een cognitieve optiek geschreven is. Psychiatrie op school is immers meer dan alleen leren.
F. Verheij