Psychiatric and Cognitive Disorders in Parkinson's Disease
Dit boek is geschreven voor internisten, neurologen, geriaters en ouderenpsychiaters. Het is dan ook niet vreemd dat in de eerste twee hoofdstukken, die ongeveer een derde van het aantal pagina's beslaan, uitgebreid wordt ingegaan op de neurologische aspecten van de ziekte van Parkinson en haar differentiaaldiagnostische overwegingen, waaronder de multisysteematrofie (MSA), de progressieve supranucleaire verlamming (PSP), de Lewy-body dementie, en andere vormen van parkinsonisme. De volgende vier hoofdstukken bespreken de verschillende psychiatrische syndromen die bij deze aandoeningen kunnen voorkomen: cognitieve verschijnselen en dementie, depressie, angst en persoonlijkheidsverandering, en psychose. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de behandeling van deze psychiatrische beelden. In elk hoofdstuk worden één of meerdere korte klinische vignetten gepresenteerd. In een appendix zijn de belangrijkste beoordelingsschalen voor motoriek en psychopathologie bij de ziekte van Parkinson opgenomen.
De verschillende psychiatrische syndromen van de ziekte van Parkinson worden gedetailleerd, en op een duidelijke en overzichtelijke manier beschreven, waarbij steeds expliciet gerefereerd wordt aan de belangrijkste onderzoekspublicaties. De opzet van de hoofdstukken is uniform, erg gestructureerd en bijna schools. Dit maakt opzoeken makkelijk, maar het is weinig origineel. Storend is dat vrijwel alle DSM-criteria die vermeld worden in de tekst door de auteurs zijn aangepast aan patiënten met de ziekte van Parkinson, zonder dat dit verantwoord of soms zelfs maar vermeld wordt. Zo ontbreken bij de criteria voor 'depressieve episode' de items psychomotorische vertraging, moeheid en vroeg ontwaken, maar moeten er volgens de auteurs toch 5 van de resterende 8 (i.p.v. 9) symptomen aanwezig zijn. Bij de 'gegeneraliseerde angststoornis'zijn de 6 somatische symptomen uitgebreid tot een min of meer willekeurige lijst van 22 symptomen. De validiteit van al deze adaptaties is hoogst dubieus en zij kunnen, zeker bij niet-psychiaters, alleen maar tot verwarring leiden. In het laatste hoofdstuk worden alle voors en tegens van de verschillende behandelmogelijkheden van de diverse psychiatrische beelden besproken, maar de auteurs laten zich niet duidelijk uit over een voorkeursbehandeling, terwijl ik me zou kunnen voorstellen dat de lezer nu juist wél een dergelijk advies wenst. Bovendien wordt niet verwezen naar de voorhanden zijnde richtlijnen van bijvoorbeeld de American Psychiatric Association en de American Academy of Neurology. De beoordelingsschalen die in de appendix zijn opgenomen, worden niet toegelicht of uitgelegd.
Samenvattend kan gesteld worden dat Psychiatric and cognitive disorders in Parkinson's disease een handzaam overzicht biedt voor diegene die zich wil verdiepen in de psychiatrische problematiek bij parkinsonpatiënten, maar tegelijkertijd weinig conceptionele diepgang biedt voor diegene die hier al enigszins mee bekend is.
A.F.G Leentjens