Tevreden zijn met het leven dat je hebt en zonder daarbij je ambitie te verliezen. Dat is volgens vader en collega Paul de Beurs de belangrijke les van deze uitspraak. Aan dergelijke uitspraken verbond hij de praktische adviezen voor zijn patiënten. Adviezen uit zijn eigen ‘gereedschapskist’ die hij bijvoorbeeld ook deelde met politieagenten en ziekenhuisbesturen.

De opzet van dit boek is erg geslaagd, met vooral een prikkelende samenwerking tussen de beide auteurs. ‘De appel valt dikwijls…’, want Derek de Beurs studeerde klinische psychologie en zijn vader was 35 jaar werkzaam als psychiater. Zoon Derek schrijft dat hij het geluk heeft gehad om met zijn vader een ‘huistherapeut’ te hebben, waardoor de drempel om te praten over psychische problemen lager was. Met dit boek beogen vader en zoon dus ook om ervoor te zorgen dat de lezers makkelijker kunnen praten over psychische problemen en om deze te normaliseren.

Wat voor impact op je leven heeft het om op te groeien als zoon van een psychiater? Een vraag die de recensent met dezelfde ervaring erg nieuwsgierig maakte. De nieuwsgierigheid van élke lezer zal worden gewekt door de praktische tips van een ervaren collega, die vervolgens wetenschappelijk worden getoetst.

De tien hoofdstukken beginnen met een uitspraak van vader Paul (‘gelijk is geen geluk’ en ‘er is geen koe zonder vlek’) en een cartoon van dokter Sigmund. Daarna volgt een casus uit de praktijk van vader, wiens uitspraken en behandelinterventies wetenschappelijk worden getoetst door zijn zoon. Daarbij wordt gebruikgemaakt van allerlei wetenschappelijke inzichten, zoals die van bekende auteurs als Harari en Kahneman. Elk hoofdstuk eindigt met een mailwisseling tussen vader en zoon, waaruit niet alleen hun liefdevolle relatie (en die met hun vrouw resp. moeder) naar voren komt, maar ook hun passie voor het vak.

De dynamiek in de discussie wordt bepaald door de vader-zoonrelatie, maar vooral door de wisselende aansluiting tussen praktijk en wetenschap. We komen meer te weten over narcisme, vormen van leiderschap en de noodzaak van boosheid. Steeds worden mensen geschetst die vastliepen omdat ze zichzelf of anderen niet goed begrepen. Vader De Beurs is van mening dat de inmiddels vijfde versie van de DSM hierin maar weinig houvast kan bieden.

De auteurs zoeken naar de context van het lijden van hun patiënten, maar ook van mensen met problemen binnen organisaties. Zoon Derek is een echte wetenschapper, maar hij realiseert zich dankzij zijn onderzoek naar de uitspraken van zijn vader dat de praktijk vol zit met klinisch relevante inzichten. De wetenschap blijkt helemaal niet zo goed in staat om met de complexiteit van alledag om te gaan en dat zullen veel psychiaters wel herkennen. Vader en zoon, clinicus en wetenschapper, blijken veel van elkaar te kunnen leren. Het leven krijgt misschien een zeven, maar dit boek scoort duidelijk hoger.

J. Tilanus, psychiater, Tilburg