Achtergrond Een belangrijke ethische kwestie in de psychiatrie betreft de relatie met patiënten. Een centraal dilemma hierin is dat ervaringskennis (rond herstel van perspectief) en professionele kennis (rond het paradigma van de-juiste-medicatie-voor-de-juiste-breinaandoening) zich niet makkelijk laten integreren in een praktijk van cocreatie.
Doel Beschrijving van de status quo in zorg en wetenschap.
Methode Kwalitatieve review.
Resultaten Onder invloed van de kritische psychiatrie (‘antipsychiatrie’), herstelbeweging, stemmenhorenbeweging en open science heeft de stem van de patiënt aan invloed gewonnen terwijl het wetenschapstheoretische kader van de academische psychiatrie en psychologie toenemend wordt bevraagd. Vooralsnog echter is de mate van cocreatie beperkt en lijkt parallelle ontwikkeling succesvoller. Zo ontwikkelen experience-based herstelacademies zich vooral in de Wet maatschappelijke ondersteuning en blijft evidence-based specialistisch werken de norm in de Zorgverzekeringswet. Er is wel een groeiende roep om cocreatie rond herstelgericht werken in de ggz, ondanks beperkte institutionele gereedheid. Ook is er een groeiende beweging van user research die reageert op epistemische onrechtvaardigheid en patiëntgedreven innovaties het licht doet zien. Soms worden deze echter gecoöpteerd zonder bronbewustheid of bronerkenning.
Conclusie Ervaringskennis groeit terwijl het wetenschapstheoretische kader van de psychiatrie verandert. Hiermee zijn de omstandigheden geschapen voor cocreatie van een nieuwe waardegedreven psychiatrie.