De Wachter slaagt erin om over liefde in ‘borderline times’ te schrijven, zonder in de valkuil van bed-weterigheid te trappen. Twee taalspelen (Wittgenstein) vormen de leidraden van dit boek.

In de eerste plaats is het een essay. Etymologisch betekent dit o.a. een poging, een afweging. Onderhavig boek is een ‘hoogst persoonlijke meandering’ (p. 8) om te spreken over liefde.

Antoon Vergote schreef reeds in zijn boek Bekentenis en begeerte in de religie dat ‘liefde evenzeer een onmogelijkheid als een fundamentele voorwaarde voor het menselijk bestaan’ is. Inderdaad, de auteur omcirkelt het thema vanuit datgene dat het menselijk leven, in gezondheid en ziekte, wezenlijk kenmerkt, namelijk de paradox. Het schema – in feite een te mathematisch woord voor het palet dat de auteur over liefde brengt – ontleent De Wachter aan William James (p. 47), die het beeld van een piramide gebruikt. Liefde behoort, maar is niet te reduceren tot de opstijgende domeinen van fysiologie, psychologie en filosofie. En de top? Een lege plaats. De plaats van het onzegbare, het niet-weten. Hierin vooral schuilt de kracht van dit boek. De Wachter doet de lezer beseffen dat over liefde niet alles kan gezegd worden (tegen de hedendaagse mythe van transparantie in). Therapeuten dienen te beseffen dat ze uiteindelijk geen geluksbrengers kunnen zijn. Lacan schreef: ‘ça devient par surcroît’.

Wat de auteur ten slotte ook in niet mis te verstane taal uit de wereld wil helpen, is een aantal vooroordelen die in de hedendaagse maatschappij over liefde leven. Liefde is geen consumptieproduct, laat staan van het veronderstelde en zich autonoom wanende subject!

Ten tweede is dit boek doordesemd met citaten uit de wereldliteratuur en, vooral, verzen van Leonard Cohen. Waar de wetenschapper en de ‘professional in geestelijke gezondheidszorg’ tekortschieten, daar heeft de kunstenaar de kunde tot verwoording en verbeelding. Goedgekozen reproducties van enkele kunstwerken doen ten volle recht aan het citaat van Hopper (p. 84): ‘If you could say it in words, there would be no reason to paint it’.

Liefde is … de kunst. Dirk De Wachter schrijft er met veel verve over voor zij die met liefde te maken hebben. Iedereen dus.

M. Calmeyn