De eerste vijftig bladzijden van dit boek zijn te vinden op http://data.wpg.be/inkijken/9789022327524.pdf. Ik vond een schitterend tekstfragment in de inleiding, startend met: ‘Door deze interactie tussen onszelf en de wereld, door de manier waarop de wereld ons vormt en gevormd heeft, slagen de hersenen erin de wereld op een aangepaste manier te weerspiegelen. Maar er zijn nog steeds discrepanties tussen de wereld zoals wij die ervaren en de wereld ‘zoals die is’’ (p. 13-4). De volgende alinea’s behandelen de problematische gevolgen van de wijze waarop de hersenen dit uitvoeren. Hun informatieverwerkingswijze zet er ons toe aan ons gezichtspunt op de wereld te verwarren met de wereld zelf. Ze vullen automatisch ontbrekende informatie aan, met het risico op misleiding. Ze creëren regelmatig onbetrouwbare informatie door uitgebreide voorstellingen af te leiden uit beperkte waarnemingen. Greet Kayaert licht deze aspecten heel kernachtig toe. En dit zijn basisgegevens voor elke psychotherapeutische activiteit.

Het hersenfunctioneren is te ingewikkeld om volledig in sprankelende beschrijvingen voorgesteld te worden. Kayaert bouwt de eerste vier hoofdstukken (die zij delen noemt) op volgens de informatieverwerkingsstroom. Zij legt gedisciplineerd vele relevante details uit. Elke stap in haar beschrijving brengt nieuwe complexiteiten. De hoeveelheid detailinformatie blijft maar aanzwellen zodat men er na een aantal bladzijden niet meer in slaagt alle reliëf in die informatieberg bewust voor de geest te houden. Dit is dus geen boek dat vlot lezen toelaat, wel een dat vraagt om geduldig geassimileerd te worden. Detailkritiek blijft mogelijk. De richting van een imaginaire getallenlijn is zeker cultureel bepaald, en niet waarschijnlijk, zoals zij schrijft (p. 201). Maar het is een hele verdienste dat de auteur in pakweg 150 bladzijden (delen I-IV) een grondig gefundeerd beeld geeft dat geen enkele lezer binnen de benodigde leestijd kan distilleren uit fundamentele leerboeken.

Ik hoop dat vele collegae de assimilatie-inspanning zullen willen opbrengen. En ook dat de inhoud van dit boek op een veel breder maatschappelijk vlak zijn weg zal vinden. Alhoewel ik vrees dat niet elke beleidsverantwoordelijke hiermee rekening zal willen houden, is correcte kennis van het feilbare hersenfunctioneren maatschappelijk onmisbaar. Boeken als dit hebben dus ook een brede maatschappelijke relevantie, zeker in onze de facto multiculturele maatschappij. Ik beperk me tot een enkele aanwijzing. Respect als een van de centrale verbindende elementen binnen de maatschappij kan alleen maar voldragen zijn als het steunt op een correcte perceptie en kennis van zichzelf en de ander, van beider mogelijkheden, feilbaarheden en beperktheden. Zonder degelijke kennis van het hersenfunctioneren zal dat beeld onvolledig blijven.

L. Roelens