Visible mind. Movies, modernity and the unconscious
Christopher Hauke is een Britse jungiaanse psychoanalyticus die ook films maakt en beide interessedomeinen combineert in dit boek. Hauke benadert het onderwerp met een filmische blik en een analytische geest. In Visible mind onderzoekt hij waarom film belangrijk is in ons leven, hoe film ons beïnvloedt, als individuen op psychologisch vlak en als sociale wezens op cultureel vlak.
Film en psychoanalyse zijn beide ontstaan in dezelfde periode, iets meer dan een eeuw geleden, en alle twee zijn vanaf hun ontstaan tot op de dag van vandaag in staat gebleken om de versnipperde ervaring van het moderne bestaan weer te geven.
Film weerspiegelt veranderingen in psychologische en emotionele noden en kan dus iets vertellen over ons innerlijk leven. Volgens de auteur is de cinema een vehikel voor onze projecties, meer bepaald de projecties van archetypen uit het collectief onbewuste.
Hauke beschrijft de verhouding tussen realiteit en fictie in film. Op het witte doek is alles een geconstrueerde werkelijkheid, ook in zogenaamde documentaires. Zoals in de cinema creëren wij ook onze werkelijkheid door vanuit bepaalde gezichtspunten sommige levensgebeurtenissen uit te lichten en te focussen op details ervan.
Hauke wijdt ook een hoofdstuk aan het gebruik van film in psychotherapie. Volgens hem zegt de esthetische kwaliteit of diepgang van een film weinig over zijn mogelijke waarde in een psychotherapeutisch proces. Ook zogenaamd ‘oppervlakkige’ amusementsfilms kunnen voor iemand een specifieke betekenis hebben en daarom bruikbaar zijn in de communicatie tussen therapeut en cliënt.
Het boek bevat verder interviews met professionals van diverse disciplines uit de filmwereld. Zij getuigen van de rol van het onbewuste en het creatieve in hun werk, en over de beleving van het film maken.
Visible mind is geschreven voor academici, professionals uit de filmwereld en studenten die willen begrijpen hoe de jungiaanse en freudiaanse psychologie kunnen bijdragen tot het begrijpen van het creatieve proces van het maken van een film. Maar het is ook een boek voor psychotherapeuten van welke achtergrond dan ook, die meer willen weten over wat film kan betekenen voor hun werk. Ten slotte is het ook een boek voor filmliefhebbers die nieuwsgierig zijn naar de psychologische mechanismen van film.
A. Clara