Het Geriatrie Formularium is een omvangrijk maar handzaam boekje dat een overzicht biedt van met veroudering samenhangende veranderingen en ziektebeelden en de problematiek van de geriatrische patiënt. De doelgroep wordt gevormd door huisartsen, klinisch geriaters, internisten ouderengeneeskunde, ouderenpsychiaters, sociaal geriaters en verpleeghuisartsen. De uitgave wordt mede mogelijk gemaakt door een fabrikant van geneesmiddelen. Een veelheid aan experts in de geriatrie heeft een bijdrage geleverd aan het boekje, dat uit vier delen bestaat. Het eerste, algemene deel behandelt het werkveld en de werkwijze van de ouderenzorg, waarbij tevens aandacht wordt besteed aan onderwerpen zoals de (patho)fysiologie van veroudering, farmacotherapie, voeding en juridische aspecten. Het tweede deel beschrijft veelvoorkomende gezondheidsproblemen. De probleemgerichte opzet van dit deel is interessant, onder meer door de keuze van de onderwerpen, zoals (neiging tot) vallen en mobiliteitsstoornissen, palliatieve zorg bij ouderen, en angst, verdriet en eenzaamheid. Het derde deel behandelt de ziekten bij ouderen. Dit omvangrijkste deel (382 pagina's) tracht alle grote categorieën van ziektebeelden te beschrijven en wil volledig zijn in de beschrijving van achtergronden, symptomen, oorzaken, diagnostiek en therapie. Praktisch handig zijn de therapieschema's die per stoornis gegeven worden. Grofweg een zevende van dit derde deel wordt besteed aan psychische aandoeningen, het dementiesyndroom en het delirium. Het hoofdstuk over psychische aandoeningen beschrijft psychotische stoornissen, depressie, manie, angststoornissen, slaapstoornissen en psychofarmaca bij ouderen. Helaas worden de psychische veranderingen die gepaard gaan met veroudering en de psychiatrische stoornissen voornamelijk vanuit een medisch- somatische visie behandeld en is er slechts beperkte aandacht voor meer psychologische aspecten van het ouder worden. Het vierde deel van het boek bevat bijlagen, zoals een geneesmiddelenoverzicht en een nuttig overzicht van afwijkende referentiewaarden voor laboratoriumdiagnostiek bij ouderen. De hoofdstukken van de verschillende delen zijn meestal kwalitatief goed en duidelijk geschreven. Ik concludeer dat het boek inderdaad een handzame en adequate medische leidraad geeft, maar het wekt door zijn omvang de indruk een alternatief te zijn voor een naslagwerk. Daarnaast is er slechts beperkte aandacht voor de psychologische aspecten van het ouder worden. Het boek valt aan te bevelen aan artsen (en artsen in opleiding) die werkzaam zijn in de ouderenzorg, en ook aan ouderenpsychiaters.

B.P.F. Rutten