Begrip door inzicht. Als gedrag op autisme lijkt. In de reeks Ervaringsdeskundigen & Professionals
Dit boek is het eerste nummer van de reeks Ervaringsdeskundigen & professionals van het Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg. De auteur Ben Kuijpers heeft een autismespectrumstoornis en hij beschrijft in dit boek zijn (zoektocht naar) inzicht in die stoornis. Het boek is interessant als het gelezen wordt als een document waarin het denken van iemand met een autismespectrumstoornis zichtbaar wordt. De redeneerwijze van de auteur staat vaak haaks op onze (zogenaamd 'neurotypische') manier van denken. Treffend in dat verband is de manier waarop Kuijpers zijn levensgeschiedenis beschrijft aan de hand van externe gebeurtenissen, met opvallend weinig verwijzingen naar zijn psychische ontwikkeling. De opzet van de redacteuren van deze reeks is echter anders: hun is het duidelijk te doen om de inzichten die de auteur heeft verworven in zijn eigen autismespectrumstoornis. Dat lijkt evident, maar dat is het allerminst. Het is bekend dat mensen met een autismespectrumstoornis grote moeilijkheden ondervinden bij het reflecteren over hun eigen (emotionele) belevingen. Ook Kuijpers heeft duidelijk geen rechtstreeks inzicht in zijn eigen informatieverwerkingsprocessen. Hij tracht daar greep op te krijgen door in de literatuur over autisme op zoek te gaan naar verklaringen en hypothesen die passen bij zijn ervaringen. Die werkwijze levert jammer genoeg weinig nieuws op, hoogstens een bevestiging en soms herformulering van een aantal reeds lang bekende inzichten in autismespectrumstoornissen. Hier en daar komt de auteur wel tot interessante gedachtegangen, maar met de verwoording ervan loopt het grondig mis. Het boek leest stroef, bevat nodeloos veel herhalingen en maakt een onsamenhangende indruk. Sommige hoofdstukken zijn overbodig en de wetenschappelijke theorieën en kennis over autismespectrumstoornissen worden te sterk vereenvoudigd. De redacteuren of initiatiefnemers van de reeks hebben de auteur geen dienst bewezen door hem niet sterker te ondersteunen bij het formuleren en helder opbouwen van zijn betoog. Een gemiste kans, waardoor ik als lezer met het gevoel blijf zitten dat dit boek onvoldoende recht doet aan de inzichten die Kuijpers in zijn andere manier van informatieverwerking heeft verworven.
W. Peeters