Of de onderhavige methode inderdaad ook 'therapie' is, kan worden betwist, maar dit kan men bij iedere vorm van culturele therapie doen. Er zou eerst vastgesteld moeten worden, wat men van een muziektherapie verwacht. In het algemeen komen de konklusies neer op konstateringen in de trant van: de muziek van Mozart heeft een kalmerende invloed. Het wordt hier allerminst in twijfel getrokken, maar wel wordt de vraag gesteld: waardoor? Een konkreet antwoord zal uitblijven, omdat men te eenzijdig van de praemisse uitgaat, dat de 'hogere geestelijke waarden' van Mozarts genie dit bewerkstelligen. Maar het is heel goed mogelijk, dat bedoelde uitwerking alleen veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld dansend ritme, eenvoudig melodiek, klaarheid van vorm en dergelijke, die men ook in komposities van belangrijk lager gehalte in dezelfde mate zou kunnen aantreffen, al dient geenszins de mogelijkheid daarnaast te worden uitgesloten, dat Mozart ook deze elementaire muzikale eigenschappen door zijn genie laadde tot sterker machten. Vergelijkenderwijs dringt de vraag zich op: aan hoeveel procent van de patiënten zou men uit therapeutische overwegingen ijvoorbeeld Shakespeare te lezen geven? Is het gewaagd de mogelijkheid te opperen, dat Hiëronymus van Alphen misschien voor velen meer nut zou afwerpen? Het is bij de huidige stand van zaken en te jonge ervaringen niet verantwoord uitspraken te doen over deze bijzonder ongrijpbare materie, slechts wordt gewezen op de andere zijde: laat de patiënten niet alleen onberispelijk uitgevoerde meesterwerken beluisteren, maar musiceer zoveel mogelijk met hen, al is het ook elementair. De aanschaf van een Baileybrug kan verkieslijker zijn, dan het bezichtigen van een fraaie hangbrug. Gerecapituleerd moge worden dat, ondanks de eenvoud van een methode, toch alle muzikale eigenschappen tot gelding kunnen komen en dat de parallellen met de menselijke eigenschappen vaak getrokken kunnen worden, wat toch voorwaarde voor een therapie is, wil deze ooit tot een bepaalde gerichtheid komen. De middelen zijn niet nieuw, maar de groeperingen en toepassingen wel, en differentiaties in bijna alle onderdelen te onderkennen. Periodieke rapporten kunnen dan ook zeer konkreet worden opgesteld. Kombinaties van „goede' en „slechte' patiënten bieden allerhande perspektieven. Samenwerking met andere kulturele therapieën, zoals volksdansen mimiek, poppenspel en dergelijke zijn zeer goed mogelijk. Het is een dermate bruikbaar systeem, dat het zich ook zal lenen als procédé voor deels nog ongekende mogelijkheden. (Het improvisatie-systeem van Orff kan bijvoorbeeld zonder meer worden overgenomen.) Vele muziektherapeutisch werkzamen 18) hebben zeer belangwekkende ervaringen opgedaan met de uitwerking der muzikale intervallen op de mens en hierin een scala van gevoelswaarden onderkend. Met de onderhavige methode als uitgangspunt en met hulp van een musicus, die over enig kompositorisch talent beschikt, zou men bijvoorbeeld melodieën kunnen samenstellen, waarin bepaalde intervallen zeer sterk vertegenwoordigd zijn. Men zou, vermits de interval-theorie op juiste observaties berust, tot een nog sterker gerichtheid kunnen komen in de muziektherapie, die, naar uit publikaties blijkt, nog steeds in de kinderschoenen staat. Hopelijk zal vorenstaande aan het bereiken van het buiten twijfel nobele doel perspectief verlenen.