Deze twee boeken horen bij elkaar. Het eerste is een boek voor patiënten met uitleg over hoe emotionele problemen te hanteren met de door de auteur ontwikkelde methode. Het bevat 180 bladzijden. Het tweede boek is de gids voor hulpverleners met tips hoe men het eerste boek het beste kan uitserveren. Het tweede boek bevat het complete eerste boek en tussendoor de tips, samen 300 bladzijden.

Hoe kun je nou ervaren of een zelfhelpboek prettig of goed is? Er zijn stapels zelfhelpboeken. Heel veel therapeuten hebben het idee gehad maar eens op te schrijven wat ze gemiddeld aan hun klanten zeggen. In het Nederlands hebben we bijvoorbeeld Dromen, durven, doen van Tiggelaar, dat al gelijk opvalt door een sterke titel.

Het meest verkochte zelfhelpboek uitgaande van cognitieve gedragstherapie ( cgt ) is Mind over mood (Greenberger en Padesky), in het Nederlands vertaald als Je gevoel de baas . Het begint met het verhaal over een oester. Een oester kan geïrriteerd raken door een zandkorrel. Maar wat doet hij ermee? Hij maakt een parel. De auteurs wensen de lezer dat hij of zij ook iets positiefs kan doen met de tegenslag die de lezer nu ervaart.

Wat nu te zeggen over dit boek? Het is doorspekt met de strijd tussen cgt en ret (rationeel emotieve therapie) voortkomend uit de scholen van resp. Beck en Ellis. cgt is wat meer beschouwend begrijpend, terwijl ret wat meer confronterend directief is. De auteur komt uit de ret -wereld, maar probeert de twee aanpakken te verbinden door zijn methode een nog langere naam te geven met dito afkorting: recbt . Hij praat over de recbt -school op een manier die bij mij steeds wat tegendraadsheid oproept (‘ we in recbt …. ’ of ‘ According to recbt theory…. ’).

Het boek bestaat uit acht hoofdstukken die de acht emotionele problemen bespreken. Bij elk hoofdstuk wordt een stappenplan beschreven. Waarbij veel doublures ontstaan. Maar de grote lijn is steeds: het is disfunctioneel gedrag en je moet er dus mee ophouden. Op het eind wordt een abcd -model uitgelegd, wat doet denken aan cgt . Echter, in Mind over mood wordt aan deze uitleg ruim 100 bladzijden besteed. Hier is het wat weggestopt in een bijlage en wordt er niet genoeg uitleg bij gegeven. Nergens een pakkend voorbeeld of een grapje. Of een verhaal dat zaken ook niet kunnen lukken. Een dergelijk verhaal had het allemaal wat lichter kunnen maken.

Alles bij elkaar kan ik het niet een aanrader noemen. Stuur uw patiënten naar de boekenwinkel of de bibliotheek en laat ze zelf een boek uitzoeken dat hen aanspreekt!

H. de Burlet